Clara, Max

Clara, Max (d. 12 Şubat 1899, Völs – ö. 13
Mari 1966, Münih, AFC), Türkiye’de histoloji
ve embriyolojinin gelişmesine katkıda
bulunan İtalyan asıllı Alman histolog.
Innsbruck ve L’eipzig üniversitelerinde tıp
öğrenimini tamamladıktan sonra, 1924’te
Bozen’de pratisyen hekim olarak çalışmaya
başladı’. I. Dünya’ Savaşı sonunda İtalya’ya
gitti.* 1928’de Roma Üniversitesi Tıp Fakültesinde
histoloji ve embriyoloji , doçenti
oldu; 1929-34 arasında da Padova Üniversitesinde
mikroskopik anatomi dersleri verdi.
Alman uyruğuna geçtikten sonra,
1935’te ordinaryüs profesör unvanıyla Leipzig
Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi
Enstitüsü’nün başkanlığına atandı. 1942’de
Münih Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi
Enstitüsü’nün başkanlığına getirildi. Nazi
rçjiminde aktif görev aldığı için II. Dünya
Savaşı sonrasında ‘bütün resmî görevlerinden
uzaklaştırıldı. Bir süre özel ders verdi.
Ağustos 1950’de İstanbul Üniversitesi Tıp
Fakültesi’nin çağrısı üzerine histoloji ve
embriyoloji kürsüsünde sözleşmeli profesör
olarak çalışmaya başladı. 1965’e değin süren
bu etkinliği sırasında histoloji ve embriyoloji
kürsüsünde elektron mikroskopunun
kullanımına öncülük etti.
Mikroskopik anatomi ve histoloji alanında
önemli çalışmaları olan Max Clara, bu alanda
günümüzde de kullanılan bir terminoloji
oluşturdu. Kuş pankreasındaki aydınlık ve
karanlık odacıkları tanımladı; 1924’te insandaki
iki farklı adacık hücre tipinin tamtıcı
açıklamasını yaptı. Sindirim kanalındaki bazal
granüllü hücreler üzerinde çalışarak, hücrelerin
yerleşimi ve kimyasal özellikleri açışından
granülleri değerlendirdi.
Dolaşım sistemi bozukluklarıyla ilgili önemli
bir çalışma olan Die arterio-venösen Anastomosen:
Anatomie, Biologie und Pathologie
(1939; Atardamar-Toplardamar Geçitleri:
Anatomi, Biyoloji ve Pataloji) ve embriyoloji
konusundaki Entwicklungsgeschichte des
Menschen (1938; İnsanın Oluşum Tarihi) bu
alanlarda birer başvuru kaynağıdır. Das Nerverısystem
des Menschen (1952; İnsanın Sinir
Sistemi) adlı yapıtı ise onun tıp dünyasında
tanınmasını sağlamıştır. Clara yaşamı boyunca
biriktirdiği preparat koleksiyonunu çalışma
arkadaşı Türkân Erbengi’ye (Yaramancı)
bırakmış, o da bunlara kendi çalışma ve
bulgularını ekleyerek Histoloji Atlası (1969,
Max Clara ile birlikte) adıyla yayımlamıştır.
Max Glara’nın aynca Uber die Aufgaben und
Ziele der Anatomie in unserer Zeit (1935;
Çağımızda Anatominin Görevleri ve Amaçlan
Üzerine), Das Problem der Ganzheit in
der modemen Medizin (1940; Çağdaş Tıpta
Bütünlük Sorunu), Bestimmung des Geschlechtes
beim menschen (1944; insanda Cins
Belirlemesi), Histoloji I, II (1961-70; Ü.
Maskar ile birlikte), Atlas der normalen
mikroskopischen Anatomie des Menschen (ös
1974, Herschel ve Femer ile birlikte; Mikroskopik
İnsan Anatomisi Atlası) adlı yapıtlan
vardır.