SPOR KAZALARINDA PLASTİK CERRAHİ

SPOR KAZALARINDA
PLASTİK CERRAHİ
Op. Dr. Attila OYMAK
Sporun büyük fayda ve zevkinin yanında
kazalarının sıklığı da bir gerçektir.
Bu yazımızda daha çok plastik cer-
‘ rahl dalım ilgilendiren spor kazalanın
kısaca gözdeıi geçirelim:
Bir kaç yıl önce, otomobil yarışı ile
İlgilenenlerin hatırlayacağı gibi, AvusturyalI
meşhur sürücü Niki Lauda, geçirdiği
otomobil kazası sonucu, parça-
Spor Kazaları SPOR
Milli Takımda en çok kaptanlık
(35 kez) yapan Turgay Şeren
sakatlandığında da burnunu
ve yüzünü bandajlayarak bir
süre bu şekilde oynamıştı
lanan otomobili ile beraber yanmış, geçirdiği
bir seri plastik ameliyatlardan
sonra, normal görünümüne ve yarış
pistlerine dönebilmiştir.
Büyük yanık geçiren bir yarışçının
ilk iş olarak hayati tehlike arzedebilecek
su, tuz kaybı karşılanır, elektrolit
(kandaki sodyum, potasyum gibi mineraller)
dengesi ayarlanır; yaranın üstündeki
yanık dokular temizlenir, antibiyotik
tatbiki,- olabilecek tetanos ihtimalinin
önlenmesi ile alınacak tedbirlerdir.
Hastanın genel durumu normale
geldikten sonra 2 ve 3 ncü derececte yanık
yerleri vücudun sağlam yerlerinden
alınacak cilt grefi (ince yama) ile
kapatılır. Kaş ve derideki kısmi yanık
bölgeler, plastik ameliyatlarla normale
çevrilir.
148
DÜNYASI Sporen Sakatlıktan
-ı – .
1 — Akut devrede tedavi:
Travmadan sonraki İlk devredir. Bu
‘ devrede hasara uğramış eklem, tendon,
adale vjş. gibi dokularda ağn, şişlik, kışşankhk,
lokal sıcaklık artısı şeklinde
iltihabı reaköyötttsıan yanı sini
fc^tiftwn, Bfcİam hareketlerinde klSltll-
”|it. ilkdikiifcti j^^’c^ol^atardır. Btt
devrede l^ e- bölgeyi teabit e tm ek v ek e –
gaye Ue elastik kompreaslf bandajlar,
uygunatelvealçılargerekU olabilir. Ektemlerde
dislokasyon (çıkık, kayma) veya
eklem bu pozisyonlardan kürtanlmaya
kilitlenme varsa uygun manevralar-‘
hdır. mriemin teşbiti, hasarın büyüklüğüne,
cinsine, eklemdeki 4kut reaksiyonlann
şiddet ve süresine göre birkaç
günden haftalarca sürecek Jtadar uzatılabilir.
îlk 2 4-48 saatlik devrede hasta
bölgeye uygulamalarla mevcut
bir kanamanın ve Utihabi reaksiyonların
azaltılması’ sağlanmalıdır. Eklem içine
■ H H I H H ^ ^ ^ ^ B ‘1 kah toplanması varsa veya eklem aşın
şişmişse, ponksiyonlarla eklem içi sı-
Galatasaray’lı mtırt futbolcu Suat vısının boşaltılması gerekil olabilir. Akut
lifgmnt. bir tedavi sırasında devrede eklem hareketlerinden sakınmalıdır.
Ancak, adale zayıflamasını önlemek
için, mümkün-olduğu kadar erken
– olarak hareket vermeyen adale’ kasılsonucu
oluşan hasar âcil tedbirler ge- ma egzersizlerine (izometrik egzersiz)
rektirecek kadar ciddi olabileceği gibi, başlanmalıdır, tik 24-48 saatlik devremüsabakalara
devam , etmesine mani ol- sıcak uygulamalar sakıncalı olabimayacak
kadar hafif olabilir. Bu ba- lir- Ancak, bazı alçak frekanslı akımkımdan,
spor sahalannda sporcuda olu- lann kullanılması, akut reaksiyonlaşan
sakatlığın tam olarak değerlendiril- nn giderilmesinde olumlu, etkileri nedemesi
ve hemen o anda ilk tedbirlerin niyle faydalı olmaktadır. Akut devteahnması,
gerekirse daha sağlıklı bir nin giderilmesinde, çeşitli ağn ve iltiteşhis
ve tedavinin sağlanması için ala- bap giderici ilaçlar veya lokal enjeksikalı
tıp merkezlice taşınması icap eder, yonlar uygulanabilir.
Travmaya uğramış sporcununübbi mer- 2 _ Subakut ve kronik devre: .
kezlere naklinde, hasara uğramış dokularda
yeni hasarların oluşumunu ön- Hasara uğramış bölgedeki akut releyecek
önlemle.r alınmalıdır .’Bu bakım- aksiyonlarda kısmi veya tam bir geriledan,
eklemlerin belirli pozisyonlarda me vardır. Kanama ihtimali ortadan
tesbiti veya desteklenmesi, kanama var- kalkmıştır. Bu safhada yüzeysel sıcak
şa bunlan önleyecek bandaj, tamponla- vereıi vasıtalar uygun dozlarda kullama,
turnike gibi uygulamalar gerekli mlır (nemli sıcak uygulamalar, «Hotolabilir.
Koflumuzun esasım teşkil eden Pack» «infraruj lambaları»). Sıcak uyyumuşak
doku ve eklem yaralanmala- gulamalardan sonra ekleme yakuı adarında,
tedavi, iki devrede incelenebilir. leler üzerine yoğurucu manevralar, ekİKİNCİ