Claudianuş

Claudianuş, tam adı c la u d iu s c la u d ia n u s
(d. y. 370, İskenderiye – ö. y. 404, Roma),
klasik şiirin son önemli temsilcisi. İtalya’ya
geldikten sonra Yunancayı bırakıp Latince
yazmaya başladı. Probinus ve Olybrius’un
konsül olmaları (395) üzerine yazdığı bir
şiirle, bu dildeki ustalığını da gösterdi. Üstü
olan Hadrianus’u küçültücü Deprecatio ad
Hadrianum adlı epigramı yüzünden saraydaki
yeri tehlikeye düştü. Bununla birlikte,
Batı Roma imparatoru Flavius Honorius’un
maiyetindeki Stilicho’ya övgüler düzüp,
onun (Doğu Roma imparatoru Flavius Arcadius’un
sarayında bulunan) rakiplerini
suçlayan şiirler yazınca tribunus’luğa ve
notarius’luğa (zabıt kâtibi) yükseltildi; ayrıca
vir clarissimus (en temiz adam) unvanı
verilip, heykeli yapılarak onurlandırıldı.
Claudianus’un Stilicho’ya ilişkin şiirleri,
Stilicho henüz gözden düşmeden iki kitapta
toplandı (408). Claudianus major (Büyük
Claudianus) adlı bu kitaplarda, o sırada
ölmüş bulunan Claudianus’un manzum
mektupları, epigramları ve idillerine de yer
verilmişti. Claudianus’un uzun şiirleri, Honorius,
Mallius Thedorus ve Stilicho’nun
konsül olmaları üzerine yazılmış panegyria
tf ’lardır (bak. panagyrikos). Üçüncü bir
kitapta da Stilicho’nun Roma’ya girişinin
övgüsünü yazan Claudianus başka yapıtları
arasında Arcadius’un maiyetindekileri öven
çeşitli şiirler, kendisini evlendiren Stilicho’nun
karısı Serena’ya sunduğu iki şiir, De
sene Veronensi (Veronalı İhtiyar Üzerine)
ve Gigantomachia (Devler Savaşı) adlı iki
de düğün övgüsü vardır.
Claudianus’a ortaçağdaki ününü sağlayan
mitolojik destan Raptus Proserpinae (Proserpina’ya
Tecayüz), Claudianus •minor
(Küçük Claudianus) adlı kitapta yer alır.
Destanın ikinci kitabında Claudianus’un
Eleusis Ayinleri’ne(*) duyduğu ilgiyi yansıtan
ve praefectus urbi (kent yöneticisi) olan
Florentinus’a yazılmış ağıt biçiminde bir
manzum mektup vardır.
Ortaçağda Statius ve Lucanus’la eşdeğerde
görülen Claudianus çağdaş eleştirmenlerce,
konularına göre dilinin çok süslü olması
yüzünden eleştirilir. Ama yapıtları birer
tarih kaynağı olarak değer taşır. Ayrıca
yaratıcı buluşları ve ağır sövgülü diliyle
şiirleri büyük ilgi çeker. Söyleyimi ve prozodisi
kusursuzsa.da, bu düzgün anlatım sık
sık usandıncı bir hale gelerek üslubundaki
inceliklerin mekanik bir izlenim bırakmasına
yol açar;