Collins, (William) Wilkie

Collins, (William) Wilkie (d. 8 Ocak
1824, Londra – ö. 23 Eylül 1889, Londra), j
polisiye romanın ilk ustalanndan. Bu türde
yazan ilk İngiliz romancıdır. j
Manzara ressamı William Collins’in (1788- |
1847) oğluydu. Daha öğrenciyken öykü
aratma yeteneği gelişmişti. Genç yaşta ‘
aşladığı çay ticaretinde başarılı olamadı. j
Lincoln’s Inn’de hukuk öğrenimi gördüktçn t
sonra 1851’de baroya kabul edildiyse de,
hukuk alanında ticaretten daha başanlı ‘
olamadı. Ama başka konularla severek
Collins, William 96
uğraşıyordu: Bir tarihsel roman yazdı, resimle
uğraştı (bir tablosu çok beğenilerek
Kraliyet Akademisi’nde sergilendi), tiyatroyla
ilgilendi, Paris’e bir gezi yaptı. Yayımlanan
ilk kitabı babasına ilişkin anılarını
Wilkie Collins, J. Millais’in
yağlıboya çalışmasından ayrıntı, 1850;
Ulusal Portre Galerisi, Londra
National Portrait Gallery. Londra
topladığı Memoirs o f the Life o f William
Collins, Esq., R. A. (1848; William Collins’
in Yaşamına İlişkin Anılar) oldu. Bunun
hemen arkasından Antonina; or, the Fall o f
Rome (1850; Antonina ya da Roma’nm
Çöküşü), Basil (1852) gibi romanlarını yayımladı.
Basil, o dönemin orta sınıfı arasında
geçen, içinde keskin bir gerçekçilikle
yazılmış bölümlerin yer aldığı, hayali bir
baştan çıkarma ve intikam öyküsüydü. Dickens’la
1851’de başlayan dostluğunun meslek
yaşamı üzerinde yapıcı etkisi oldu.
Birbirlerine karşılıklı hayranlık duyuyorlardı.
Collins, Dickens’ın etkisiyle karakter
yaratma, mizah, halkın beğeneceği biçimde
yazma gibi konularda ustalığını geliştirdi.
Dickens ise A Tale o f Two Cities (1859; İki
Şehrin Hikâyesi, 1956), Great Expectations
(1860-61; Büyük Ümitler, 1947 / Büyük
Umutlar, 1983) gibi romanlarının daha
ustaca ve gerilimli yapılarım Collins’e borçludur.
Collins, Dickens’ın çıkardığı Household
Words dergisinde tefrikalar yazmaya
başladı. İlk önemli yapıtı olan The Woman
in White (1860; Beyazlı Kadın, 1965, 1976),
gene Dickens’ın yönetimindeki All the Year
Round’da çıktı. Daha sonra yazdığı en
başarılı kitapları arasında No Name (1862;
Adsız), Armadale (1866), The Moonstone
(1868; Aytaşı, 1969) sayılabilir.
Collins, polisiye romanın ilk ve en büyük
ustalarından biri olarak çok taklit edilmiştir.
Örneğin Ayfajı’ndaki bir putun gözlerinden
çalınan lanetli mücevherler, başka
yazarlarca sık sık tekrarlanmış bir motiftir.
Beyazlı Kadın’daki Kont Fosco ise, birçok
kitaptaki cesur ve zeki kötü adam tipinin ilk
örneğidir.