Crevecoeur, Michel-Guillaunıe-Jean de,

Crevecoeur, Michel-Guillaunıe-Jean de,
h e c t o r s a i n t -j o h n d e c r £ v e -c c e u r ya da J.
h e c t o r s a i n t J o h n (özellikle ABD’de) olarak
bilinir (d. 31 Ocak 1735, Caen, Fransa –
ö. 12 Kasım 1813, Sarcelles), yapıtlarında
Yenidünya’daki yaşamın zengin bir portresini
çizen Fransız asıllı Amerikalı yazar ve
doğabilimci.
Cizvit okullarında öğrenim gördü. Kanada’da
Montcalm ile birlikte harita çizimcisi
ve memur olarak dört yıl çalıştıktan sonra
Amerika’ya yerleşmeye karar verdi (1759).
Ohio ve Büyük Göller bölgesinde yolculuklar
yaptı. 1765’te New York’ta yurttaşlık
belgesi aldı. Orange’da çiftçiliğe başladı
ve 1769’da Mehitable Tippet ile
evlendi.
Kansı krala bağlı bir aileden geldiğinden
ve karşıt grupta bazı dostlan yer aldığından,
Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında güç
durumda kaldı. Her iki tarafın baskılan
karşısında ülkeden ayrılmaya karar verdi.
New York kentindeki İngiliz askeri hapishanesinde
aylarca tutuklu kaldıktan sonra
1780’de oğullarından biriyle Avrupa’ya
doğru yola çıktı. Londra’da J. Hector St.
John adını kullanarak 12 denemesini Letters
from an American Farmer (Amerikalı Bir
Çiftçiden Mektuplar) başlığı altında 1782’de
yayımladı.
İyimser bir bakış açısı ve sevimli bir üslubu
olan kitap iki yıl içinde beş ülkede sekiz kez
basıldı. Doğabilimci Comte De Buffon,
Benjamin Franklin ve Mme D’Houdetot
gibi tanınmış kişilerden destek gördü. Fransız
Bilimler Akademisi’ne üye oldu. Ardın-,
dan ABD’nin üç yeni eyaletine konsolos
olarak atandı. 1784’te konsolosluk görevine
fiilen başlamadan önce, ilk yazdığı 12
denemeyi bazı eklerle Fransızcaya çevirerek
iki cilt olarak Lettres d’un cultivateur Americaı’/
j.adıyla yayımlandı.
Amerika’ya gittiğinde savaşta evinin yandığını
ve kansının öldüğünü öğrendi. Boston’da
yabancı bir aileyle kalan kızı ile
ortanca oğlunu yanına aldırdıktan sonra,
ABD ile Fransa arasında bir posta servisi
kurdu. Botanikle ilgili çalışmalannı sürdürerek
tarım ve tıp üzerine çeşitli makaleler
yayımladı. Avrupa’da yaptığı iki yıllık yolculuğun
ardından, mektuplarının genişletilmiş
üç ciltlik Fransızca baskısını hazırladı
(1790). Konsolosluk görevinden alındığı
aynı yıl içinde Amerika ile ilgili üç ciltlik
Voyage Dans La Haute Pennsylvanie et
Dans l’Ğtat de New York (1801; Yukarı
Pennsylvania ve New York’a Yolculuk) adlı
kitabını yazdı. Ölümüne değin Fransa ve
Almanya’da sakin bir yaşam sürdü.
Crevecoeur yayımladığı mektuplarla Amerika’yı
anlatan yazarların en çok okunanı
olmanın yanı sıra Charles Lamb ve Thomas
Campbell gibi romantiklerin ve Jacques-
Pierre Brissot gibi devrimcilerin de gözdesi
durumuna geldi, ,1920’lerde Fransa’da bir
tavan arasında bulunan yayınlanmış İngilizce
denemeleri ile ünü daha da arttı. Bu
yazılar Sketches o f Eighteenth Century America
or More Letters from an American
Farmer (1925; 18. yüzyıl Amerika’sından
Görüntüler ya da Amerikalı Bir Çiftçinin
Yeni Mektupları) başlığı altında yayımlandı.
Crevecoeur yapıtlarında yeni göçmenlerin
geçirdikleri aşamaları ana çizgileriyle
ortaya koyarak Yenidünya’dakj dinsel sorunları
irdeler. Aynca Nantucket’taki balina
avcılarının yaşamını, Bağımsızlık Savaşı’
nin dehşetini ve Yerlilerin özelliklerini geniş
biçimde anlatır ve kolonici çiftçinin
psikolojik yapısını ve günlük yaşantısını pek
çok çağdaş yazardan daha bütünsel ve
kapsamlı olarak yansıtır. ABD’nin değişik
unsurları eriten bir “pota” olduğuna ilişkin
kuramını anlattığı ve “Amerikalı Nasıl bir
insandır?” sorusuna yanıt verdiği bölümler
birçok yazarca yaygın biçimde kullanılmıştır.
Tarihçiler çantılann(’) zengin çiftlik evlerine
dönüşmesini belgelerle anlatan yazılanndan
büyük ölçüde yararlanmışlardır. Yaşamına
ilişkin başlıca başvuru kaynaklan arasında
Houard C. Rice’ın Le Cultivateur Americain
(1933) ve Julia Post Mitchell’ın St. Jean
de Crevecoeur (1916) adlı yapıtlan sayılabilir.