De Gasperi, Alcide

(d. 3 Nisan 1881,
Pieve Tesino, Trento yakınları, Tyrol,
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu – ö.
19 Ağustos 1954, Sella di Valsugana, İtal-ya), II. Dünya Savaşindan sonra İtalya’nın
maddi ve manevi bakımdan yeniden kurulmasına
katkıda bulunan İtalyan siyaset adamı,
1945-53 arasında başbakan.
De Gasperi 24 yaşında yönetimini üstlendiği
II Nuovo Trentino gazetesinde İtalyan
kültürünü ve kendi bölgesinin ekonomik
çıkarlarını savundu. 1911’de İtalya’yı temsil
etmek üzere Avusturya Parlamentosu’na
seçildi; Trentino’nun İtalya ile birleştirilmesi
için çalışan öteki İtalyan milletvekillerine
katıldı. 1919’da Trentino’nun İtalya’ya ilhakının
ardından, liberal Hıristiyan Demokrat
geleneği temsil eden İtalyan Halkçı Partisi’
nin (PPI) kurucuları arasında 1921’de milletvekili
seçildi. Faşistlere karşı çıktığı için
1927’de tutuklandı ve 4 yıl hapse mahkûm
oldu. On altı ay tutuklu kaldıktan sonra
Papa XI. Pius’un girişimiyle serbest bırakıldı
ve 1929’da Vatikan’da kütüphaneci olarak
çalışmaya başladı.
II. Dünya Savaşı sırasında direniş hareketi
içinde etkin olan De Gasperi, Hıristiyan
Demokrat Parti’nin (DC) bünyesinde PPI’yi
yeniden örgütlemeyi başardı. Faşist rejimin
1943’te devrilmesiyle siyasal yaşamın ön
saflarında yer aldı. Hıristiyan Demokrat
Parti’nin sekreteri oldu, Haziran 1944’te
Ivanoe Bonomi’nin ilk hükümetinde devlet
bakanı olarak görev aldı. Bunu izleyen iki
hükümette dışişleri bakanlığı yaptıktan sonsonra
10 Aralık 1945’te kendi hükümetini
kurdu. Yedi yılı aşkın süre başbakanlık
görevinde kaldı.
II. Dünya Savaşı sonunda De Gasperi’nin
Müttefiklerle imzaladığı barış antlaşması
Ekim 1947’de İtalyan Parlamentosu’nca
onaylandı. Ocak 1948’de yeni İtalyan anayasası
yürürlüğe girdi. De Gasperi Güney ve
Orta İtalya’yı kapsayan uzun vadeli bir
toprak reformunu yürürlüğe koydu; doğal
gazla ya da volkanik kaynaklı doğal buharla
çalışan yeni enerji santralları kurarak ülkenin
doğal kaynaklarının daha çok değerlendirilmesine
çalıştı.
De Gasperi uluslararası ilişkilerde İtalya’
ya eski nüfuzunu yeniden kazandırmak için
çaba gösterdi. Batiyla daha yakın ilişki
kurma çabası içindeki İtalya 1951’de
NATO’ya girdi ve çok geçmeden yeniden silahlanmaya
başladı. Demokratik Avrupa ülkelerinin
bir federasyon oluşturması için çalışanların
başında gelen De Gasperi, Avrupa
Konseyi ile Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu’nun
(ECSC) örgütlenmesine katkıda
bulundu. De Gasperi, 1953’te hükümetin
iktidardan düşmesinin ardından Hıristiyan
Demokrat Parti’nin genel sekreterliğine getirildi,
Mayıs 1954’te de partinin genel
başkanlığına yükseldi.
de Gaulle’cüler bak. Cumhuriyet İçinBirlik