asıl adı t s u ş îm a şuci (d. 19
Haziran 1909, Kanagi, Aomori ili – ö. 13
Haziran 1948, Tokyo, Japonya), II. Dünya
Savaşı’nın sonunda döneminin en etkili edebiyat
temsilcisi olarak ortaya çıkan romancı.Kapalı ve çarpık üslubu, geleneksel değerlere
karşı güvenin sarsıldığı, genç kuşağın
nihilist bir yaklaşımla bütün geçmişi yadsıdığı
savaş sonrası Japonya’sının karmaşıklığını
yansıtır.
Varlıklı bir toprak sahibi ve siyasetçinin
altıncı oğlu olan Dazai, yapıtlarında genellikle
kendi yetiştiği çevreden öğeler kullandı.
Daha çok kasvetli bir ruh halinin egemen
olduğu yazılan, bazen saçmalığa varan bir
alaycılık da taşır. Kısa öykülerini topladığı
ilk kitabı Bannen’de (1936; Alacakaranlık
Yılları) üslup ve konu bakımından çok
yönlü bir yeteneğe sahip olduğunu ortaya
koymasına karşın, şişosetsu (“Ben” ya da
kişisel roman) biçimine yöneldi ve kendi
kişiliğini karakterlerinin çoğunda yansıttı.
Öyküleri günah çıkartmayla sınırlanamayacak
bir ustalık taşımakla birlikte, sanatçı
kimliği özellikle genç okurları için sürekli
bir çekicilik kaynağı olan sefahata dönük
yaşamının gölgesinde kaldı. Japon yazarları
arasında savaş yıllan boyunca (1941-45)
gerçek edebi değeri olan yapıtlar üretmeyi
sürdüren tek kişi oldu. Geleneksel masalların
yeni uyarlamalan olan OtogVde (1945;
Peri Masalları) üslubunun ve yaratıcılığının
doruğuna ulaştı. Genellikle en iyi yapıtı
sayılan Tsugarüda (1944), doğduğu yeri
sevgi dolu bir bakışla anlattı. Şayo (1947),
Biyon no Tsuma (1947) ve Ningen Şikkaku
(1948) gibi savaş sonrası yapıtlarında duygusal
bunalımlarını yansıtan umutsuz bir üslup
görülür. Yaşamının ilk yıllarındaki birçok
başarısız intihar girişimin ardından 1948’de
canına kıydı. Arkasında Goodbye (Elveda)
adlı tamamlanmamış bir roman bıraktı.
Dazai Osamu
23
Haz