davaya müdahale

başkası tarafından açılmış
olan bir davaya yasanın öngördüğü
koşullar altında katılma.
Hukuk yargılamaları usulünde davaya müdahale
iki biçimde olabilir. Birincil katılma
(asli müdahale), iki kişi arasında görülmekte
olan bir davada üçüncü kişinin, dava
konusu hakkın davacı ve davalıdan hiçbirine
ait olmadığını ileri sürerek bunlara karşı
dava açmasıyla gerçekleşir. Bu tür katılma,
yasada öngörülmüş olmayıp Yargıtay kararlarıyla
kabul edilmiştir. İkincil katılma (feri
müdahale), hakkı ya da borcu, görülmekte
olan bir davanın sonucuna bağlı bulunan bir
kimsenin bu davada taraflardan birine katılarak
ona yardım etmesidir (Hukuk Muhakemeleri
Usulü Kanunu m. 54-58). Müdahale
istemi bir dilekçeyle olur. Mahkeme
müdahale dilekçesinin suretlerini davanın
taraflarına saptayacağı duruşma günüyle
birlikte bildirir. Duruşmada taraflar müdahaleye
itiraz edebilirler. Mahkemenin müdahale
hakkında vereceği karar davayı sonuçlandıran
bir karar niteliğinde olmadığından,
yalnızca bu karara karşı olmak üzere
temyiz yoluna başvurulamaz. Ama esas
davada verilen hükümle birlikte müdahaleye
ilişkin karara karşı da kanun yolu davası
açılabilir. Savcı da derneklerin feshi, evlenmenin
butlanı, nesebin reddi, yaş ve ad
değiştirme davası gibi davalara müdahale
edebilir (HMUK m. 58).
Ceza yargılamaları usulünde suçtan zarar
gören kimse, sanık hakkında yapılan ceza
kovuşturması sırasında kişisel hak istemiyle
kamu davasına ya da kişisel davaya katılabilir.Kamu davasına katılma, yasaya göre
soruşturmanın her evresinde olanaklıdır.
Katılma kamu davasını durdurmaz. Katılma
istemi dilekçeyle ya da zabıt kâtibine yapılan
bir sözlü açıklamayla yapılabilir. İstemin
kabul edilip edilmemesi, savcının görüşü
alındıktan sonra karara bağlanır. Katılmayı
isteyen duruşmaya gelmezse, katılma istemi
hakkında karar verilmez. Katılma isteminde
bulunan kişi, katılmanın reddi yolundaki
karara karşı, itiraz kanun yoluna ya da esas
hükümle birlikte temyiz kanun yoluna da
başvurabilir.
Savcının yasa uyarınca bir kişisel davaya
katılmasına “iştirak” denir. Bu durumda
kişisel dava kamu davasına dönüşür ve
davayı açmış olan kişi müdahil (katılan)
durumuna girer.
İdari yargılama usulünde hukuk yargılamaları
usulündeki “müdahale”ye ilişkin esaslar
uygulanır.