Yengeçler

Eklem
bacakların denizlerde, tatlı sularda ve karada yaşayabilen
bir gurubu. Kabuklular (Crustacea) sınıfının onayaklılar(Dekapoda)
takımındandır. Vücutları kitinden
yapılmış karapaks denen kireçli sert bir kabukla örtülü­
dür. Dış iskelet ödevini gören bu kabuk genellikle kur­
şunî renktedir. Baş ve göğüs kısımları kaynaşmış olup,
karapaksla örtülüdür. Vücutları kütleşmiş, daha doğ­
rusu genişlemiş durumdadır. Üstten bakılınca hemen
hemen sefalotoraks (başlıgöğüs) görülür. Altı parçadan
meydana gelen karın kısmı küçülmüş olup, göğsün
altına doğru kıvnlmıştır. Üstten bakınca görülmez. Bu
kısım erkeklerde, uca doğru daralarak sivrilir; dişilerde
ise daha geniş ve yuvarlakçadır. Karın kısmının son
halkasında istekozlarda olduğu gibi “telson” denen yelpaze
şeklinde bir kuyruk bulunmaz. İnsanlar için tehlikesizdir.
Ancak balık ağlarına takılanlar ağlan keserek
ziyan verirler. Yengeçler solungaç solunumu yaparlar.
Göğüs kısmından çıkan beş çift yürüme bacaklan vardır.
İlk çifti gelişmiş olup, uçlannda kuvvetli birer
makas (kıskaç) bulunur. Avlanmada ve korunmada bu
organlannı kullanırlar. Genellikle sağ ayak daha iridir.Yengeçler çoğunlukla yan yan yürürler, Yumurtlayarak
çoğalırlar. Başta bulunan birinci antenleri kısa ve kıvrık
gelişmiş olan gözleri sap adı verilen iki çıkıntı üzerinde
bulunur. Bu saplı gözler, birinci antenlerle
beraber orbita denen bir çukurcuk içinde bulunur ve
oyukların içine geri çekilebilirler. İkinci antenlerin
ucunda uzunca birer kamçı vardır. Boyları 2-3 cm’den
Üç metreye kadar değişen çeşitli yengeç türleri vardır.
Yengeçler, çoğunlukla taşlık ve yosunluk yerleri severler.
1500 metre derinlikte yaşayanlarına rastlanmıştır.
Karada yaşayanları da nemli yerlerden fazla uzaklaş­
maz ve yumurtlamak için suya dönerler. Dişilerin karın
seğmentlerinde (parça) yarık oyak tipindeki ekstremiteler
döllenmiş yumurtaların taşınmasında görev yaparlar.
Erkeklerde ise karın kısmında ancak eşleşmede
görev yapan kapulasyon, ekstremiteleri vardır. Yengeç­
ler etçil olup, balık, karides ve yiyebildikleri her çeştt
hayvanlan kıskaçlanyla avlayarak yerler. Kokuşmuş et
yiyenleri de vardır. Pavurya çingene yengeci, kıllı yengeç,
kara yengeçleri, dev yengeç (örümcek) gibi çeşitleri
vardır.