(d. 18
Ağustos 1761, Boulogne – ö. 20 HaziranDemir atılmadan önce, çıponun yeniden
yatay konuma getirilmesi gerekir, ancak
böylece demir dibe indiğinde tırnaklardan
birinin dibi taraması olanaklı olur.
Çizim 2’de gösterilen çıposuz demir (göz
demiri) türü ise 1821’de İngiltere’de geliştirildi.
Atılması, vira edilmesi ve demir
boşluğunun (loça deliği) ağzına bağlanması
daha kolay olan bu demirler, hızla yaygınlaşarak
özellikle ağır ve büyük teknelerde
çıpolu demirlerin yerini aldı.
Gemilerde ve küçük teknelerde başka
demir türleri de kullanılır. Bunlar baş aşağı
çevrilmiş bir mantarı andıran ve fener
gemilerinde, tarak dubalarında ve laytelerde
sabitleme demir olarak kullanılan şamandıra
demiri; metal çemberlerin çevresine
çadır bezinin sarılması yoluyla yapılan ve
geminin pruvasını rüzgâra ve akıntıya karşı
tutmak ve rüzgâr altına düşmeyi önleyerek
dalgalı denizde daha güvenli seyir sağlamak
amacıyla kullanılan akıntı demiri; küçük
teknelerin çırpıntılı bir kıyıya yanaşırken
borda olmalarını önlemek için kullanılan
drog; dip taramasında ve küçük teknelerin
demir atmasında kullanılan, dört ya da beş
eğri kollu çıposuz filika (ığrıp) demiri ve
demir atıp çekme yoluyla tekneyi kısa
mesafelerle hareket ettirmeye ve teknenin
pruvasını ya da kıçını hareket ettirerek
yönünü değiştirmeye yarayan, çıpolu ya da
çıposuz tonoz demirleridir.
Daunou, Pierre-Claude-François
20
Tem