dişin büyük bölümünü oluşturan
sarımsı renkte doku. Kemikten daha sert,
mineden daha yumuşak olan dentinin temel
bileşeni kalsiyum ve fosfatlı apatit kristalleridir.
İnsanda, öbür memelilerde ve köpekbalığı,
vatoz gibi kıkırdaklıbalıklarda dentin
üreten hücreler (odontoblast) dişözü boşluğunun
iç yüzünü döşer ve dentinin kireçlenmiş
bölümlerine doğru küçük kanalcıklar
halinde uzanır. Ağrı, basınç ve sıcaklık
duyumları bu odontoblast uzantıları aracılığıyla
dişözü odacığındaki sinirlere iletilir.
Kanalcıklar içindeki dentin dokusu kadar
iyi örgütlenmiş bir doku kütlesi olmayan
ikincil dentin, dişte oluşan boşlukları doldurmaya
ve mine katmanının aşınmış bölümlerini
kapatmaya yarayan bir yama
maddesi olarak yaşam boyu üretildiği gibi,
yaşlanmaya bağlı olarak dişözü odacığında
da oluşur.
Memeliler dışındaki omurgalılarda mine
katmanı bulunmaz; bu hayvanlarda diş tacı,
bileşimi dentine benzeyen, ama dentinden
daha sert, mineden biraz daha yumuşak
olan vitrodentin ile kaplıdır.
Dere pisisi, morina ve tembelhayvanlarm
soyu tükenmiş Megatherium cinsi gibi az
sayıdaki hayvanda, içinde kanalcıkları olmayan
ve dentin dokusu doğrudan kılcal
damarlarla beslenen bir vazodentin katmanı
bulunur. Böyle bir yapıda dentin daha iyi
beslenir, ama kanallı dentinden daha yumuşak
ve hastalıklara karşı daha dayanıksızdır.
Köpekbalığı ve benzerlerinin dişe benzer
pullarını oluşturan maddeye de dentin adı
verilir. Ayrıca bak. diş, mine, sement.
dentin
17
Ağu