PEYGAMBER (S.A.V.) EFENDİMİZ’E KUR’ÂN’DAN İLK İNEN FÂTİHATÜ’L-KİTAB’DIR

Müfessir Zemahşerî’nin Keşşâf adlı tefsirinde İbni Abbas’- daıı (R.A.) ve Mücâhid’den naklettiğine göre; ilk inen sûrenin İKRA’ BİSMİ RABBİKE olduğu belirtiliyor. Birçok müfessir- ler de ilk inen sûrenin Fâtiha-i Şerife olduğu görüşündedirler. İbni Hacer el-Askalanî diyor ki: «Ümmetin âlimlerinin benimsediği birinci görüştür. Birçok müfessirlere isnad edilen ikinci görüş ise bu ölçüde değildir, sadece çok az kimsenin görüşüdür. O halde ikinci görüşü destekleyenlere nisbetle birinci görüşü kabul edenler ekseriyeti teşkil ediyor.»®1* İkinci görüş sâhiplerinin delili, Beyhakî ve Vahidî’nin Yunus bin Bükeyr bin Amr tankıyla yapmış olduğu rivâyettir ki bu rivâyet silsilesinden Amr babasmdan, o da Meysere’den, o da Amr bin Şürahbil’den rivâyet etmiştir; Resûlüllah (S.A. V.) Efendimiz bir gün Hazret-i Hadice Vâlidemiz’e gelerek şöyle demişti: «Ben yalnız başıma kaldığımda bir ses işittim. Doğrusu çok korktum; bunun bir hâdise olacağından endişe duydum!..» Hazret-i Hadice, «Allah korusun, Allah sana böyle (üzücü) bir şey yapmaz. Allah’a andolsun ki sen emâneti yerine getiriyor, yakın ve uzak akrabana merhamet elini uzatıyor. onlarla ilgi kuruyorsun. Hep doğruyu konuşuyorsun..» Bu sırada Ebûbekir içeri girince Hazret-i Hadice durumu ona anlattı ve dedi ki : « Muhammed’le birlikte Varaka bin NEVFEL’e gidin.» Bunun üzerine ikisi kalkıp Varaka bin NEV- FEL’e gittiler. Olanları olduğu gibi anlattılar; Hz. Muhammed (S.AV.) devamla şöyle dediler: «Ben bir ara yalnız başıma kalınca arkamdan bir ses işittim: Yâ Muhammedi. Yâ Muhammed!. diyordu. Bunun üzerine bulunduğum yerden ayrılıp kaçtım.» Bu sözü dinleyen Varaka bin NEVFEL şöyle dedi: «Sana bir daha o ses geldiğinde öyle yapma, yerinde dur; tâ ki ne dediğini işitip anlayasm. Sonra da bana gel, duyduklarını anlat.» Yine Hazret-i Muhammed yalnız başına kalınca bir ses geldi: «Yâ Muhammed! De ki; Bismillâhi’r-Rahmâni’r-Rahîm el Hamdü lillâhi Rabbil-âlemîn…» tâ Veleddâllîn’e gelinceye kadar okudu. ‘ ‘ ‘ Bu hadîs mürseldir. Ricâlinin hepsi sika (güvenilir) dır. Beyhaki diyor ki: Eğer bu rivâyet mahfuzsa, ALÂK sûresi indikten sonra Resûlüllah (SA.V.) Efendimiz’e indiği muhtemeldir. Ve belki MÜDDESSlR sûresinden sonra da inmiştir.*17 Yine rivâyetlere göre Resûlüllah (S.A.V.) Efendimiz şehir dışına çıkınca, «Yâ Muhammed!» diye bir ses işitiyor ve bunu duyunca da o yerden hemen uzaklaşıyordu. Varaka bin NEVFEL ona dedi ki: «Bu sesi işittiğin zaman, ne dediğini iyice duyabilmen için aynlma, bekle..» Yine bir gün şehir dışına çıktığında «yâ Muhammed!» diye bir ses işitti. Bunun üzerine durdu ve «Lebbeyke — Buyur, emrine hazınm!» diyerek cevaplandırdı. Bu kez ses şöyle diyordu: «Eşhedü en lâ ilâhe il- lâllah ve eşhedü enne Muhammeden Resûlâllah» söyle!. Sonraaynı ses şöyle dedi: «El-Hamdü lillâhi Rabbi’l-âlemîn’i (tâ sonuna kadar, okuyarak) oku!.»418 Amr bin Şürahbil (R.A.) diyor ki: «Kur’ân’dan ilk inen şey, El-Hamdü lillâhi Rabbi’1-âlemîn…’dir. Sebebine gelince: Resûlüllah (SA.V.) Efendimiz, bir gün gizli olarak Hz. Hatice’ye şöyle fısıldadı: «Andolsun ki aklıma bir şey kanştı diye endişelendim!» Bunun üzerine Hz. Hatice: -— Dediğin şey nedir? diye sorduğunda, — Ben yalnız kaldığımda «Oku!.» diye bir ses işittim. Diye cevap veriyor. Sonra kalkıp Varaka bin NEVFEL’e gitti, durumu ona sordu. Varaka ona şöyle dedi: «O ses sana bir daha geldiğinde olduğun yerde dur, ayrılma.» Bunun üzerine yine bir gün yalnız başına kalınca Cebrâîl geldi ve dedi ki: «Bismillâhi’r-rahmâni’r-rahîm.. el-Hamdü lillâhi Rabbi’l- âlemîn……. söyle..»618 Hazret-i Ali’ye (RA.) isnad edilerek nakledilen haberde deniliyor ki: «Fâtihatü’l-Kitab Mekke’de inmiştir. O, Arş’ın altındaki hâzinelerdendir.»”0 Sa’lebî (R.A.) diyor ki: Çoğu âlimler bu rivâyeti benimsemişlerdir. îbn-i Âdil’in tefsirinde de aynı husus belirtilmiştir. Ebû Hüreyre’den (R.A.) yapılan rivâyete göre: «Fâtiha- tü’l-KItab indiğinde İblis (Aleyhillâ’ne) inleyip bağırmaya, fer- yad etmeye başladı.» Ve Fâtiha-i Şerife Medine’de nâzil oldu.621 Rivâyetlere göre, Fâtiha sûresi, bir defa Mekke’de, bir defa da Medine’de olmak üzere iki defa inmiştir. Bazısma göre, namaz farz kılındığında Mekke’de inmiştir. Medine’de ise, kıble değiştirildiği zaman inmiştir. Diğer bazısına göre, sadece Mekke’de namaz farz kılındığında inmiştir. Beyzavî de aynı hususu, yâni ilk defa indiğini kaydetmiştir.