wiki

Türk Çocuk Edebiyatı

Bizde çocuk edebiyatının
sınırları içine giren gerek halk, gerekse divan edebiyatında
eserler ve sayısız halk masalları vardır. Bunlar,
Türk cemiyetinin çeşitli konulardaki anlayışlarını,
değer hüküm lerini ifade eden eserlerdir. Meselâ;
K aracaoğlan’ın “ Dinle Sana Bir Nasihat Edeyim” şeklinde
başlayan koşması, N âbî’ Efendi’nin Hayriyye-i
N âbî’si, Vehbi’nin Lûtfiye’si bunlardandır. Ayrıca
A rapça ve F arsça’dan çevrilmiş içlerinde bazı didaktik
(öğretici) hikâyeler ve fıkralar yer alan kitaplar (Tutinam
e, K abusnâm e, G ülistan ve Bostan) uzun zam an
okunm uştur.
T anzim at’tan sonraki yıllarda batı dünyasından
çocuk edebiyatı eserleri tercüm e edilmeye başlanm ıştır.
İlk defa La F ontaine’den, Jules V erne’den kitaplar,
G ulliver’in Gezileri gibi kitaplar çocuk edebiyatım ıza
girmiştir. D aha sonraları telif çocuk eserleri de verilmeye
başlam ış, Tevfık Fikret (Şermin), İbrahim Alâeddin
G övse (Çocuk Şiirleri), F aruk Nafiz Çamlıbel
(N um aralar, Bir D em ette Beş Çiçek), Y usuf Ziya O rtaç
(Kuş Cıvıltıları) adlı şiir ve tiyatro kitapları yazm ışlardır.
M asal dalında ise Eflâtun Cem G üney (Dertli
Kaval, En G üzel T ürk M asalları, Bir Varmış Bir
Yokm uş, Evvel Zam an İçinde, G ökten Üç Elm a D üştü)
gibi eserleriyle büyük bir başarı sağlamıştır. Ziya
G ökalp, Sinaceddin H asırcıoğlu, A hm ed Cevad Emre,

Ö m er Seyfeddin, A ka G ündüz, M. F u at K öprülü gibi
şair ve yazarın yanısıra O rhan Seyfi O rhun, Enis Behiç
K oryürek, Nihal AdsıZ, Enver N a d Gökşen, Ceyhun
A tıf K ansu gibi edebiyatçı ve yazarlar da çocuk edebiyatı
sahasında çeşitli türlerde çalışmalar yaptılar ve eserler
verdiler. Bu arada Kemaleddin Tuğcu, A bdullah Ziya
Kozanoğlu, Yavuz Bahadıroğlu gibi yazarlar da çocuk
rom anları sahasında son yıllarda başarılı oldular.
Çocuklar için ilk devamlı yayın İngiltere’de (1788)
çıkarılmış, bunu F ransa ve diğer ülkelerdeki örnekleri
takip etmiştir. T ürkiye’de ilk çocuk yayını olarak
M üm eyyiz G azetesi’nin aynı adla yayınladığı haftalık
nüshası gösterilir (1870). 1875’de Sadâkat Gazetesi,
1878-1922 arası Tercum an-ı A hvâl G azetesi çocuklar
için haftalık ekler çıkardılar. 1880’de çocuklar için
“Bahçe” G azetesi çıkarıldı. Aynı yıllarda onbeş günlük
Çocuklara K ıraat, Vasıta-i Terakki, Çocuklara A rkadaş
dergileri yayınlanm ıştır.
İkinci M eşrutiyet’e kadar İstanbul’da Çocuklara
Talim , Ç ocuklara M ahsus G azete, Ç ocuklara Rehber
gibi gazeteler ve daha sonra da Tedrisat-ı İptidaiye
M ecmuası, Ç ocuk Bahçesi, Ç ocuk D uygusu, Çocuk
Y urdu, Çocuk D ünyası, Çocuk D ostu gibi haftalık,
onbeş günlük, aylık dergiler çıkarıldı. 1923-43 arası
yirmi yıl boyunca Türkiye’de çıkıp kapanm ış olan
çocuk-öğrenci-gençlik dergi ve gazetelerinin sayısı 90’a
yakındır. D oğan K ardeş dergisi 1945 yılından itibaren
yayınlanm aya başlanm ış, önce aylık iken 15 günlük ve
sonra haftalık olm uştur.
Çocuk yayınları, çocukların beden, zihin ve ruh sağ­
lıkları bakım ından çok çok önemlidir. Bu yayınların
denetlenmesi gayesiyle 1927 yılında “ Küçükleri M uzir
Neşriyattan K orum a K anunu” adıyla 1117 sayılı kanun
çıkarılmıştır.
15 Kasım 1981 tarihinde yaym a başlayan Türkiye
Gazetesi Çocuk Dergisi” millî düşünce, ahlâk, örf ve
adetlere değer veren, taklitten, yapm acıklıktan uzak,
çağın yeniliklerine ve gelişmelere açık yayın politikası ile
sahasında büyük başarı sağlamıştır. Ülkem izin en çok
satılan çocuk dergisi olan Türkiye G azetesi Çocuk D ergisi
de dahil olm ak üzere İstanbul’da bu gün 30’dan
fazla çocuk dergisi yayınlanm aktadır. Çeşitli gazeteler,
bankalar, yayınevleri, kişiler ve kuruluşlar bu sahada
neşriyat yapmaktadırlar.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir