BİR MÜSTEŞRİK VE İMÂM GAZÂLİ

Devrimizin en tanınmış müsteşriklerinden biri de Fransız rahibi
homiste) Louis Gardet’dir. Bu zât « Uİslam, Religion et Commu■naute»
(İslâm, din ve ümmet; din ve dünyâ nizamı) adıyla gerçek>
mühim bir eser yazmıştır. (Paris, 1967, 496 sahife.) Muharrir.
kür eserinin 2 5 7-2 7 0 inci sahif elerini «Bir müceddid: E l-G a ­
rdı» başlığı altında İmâm Gazâlî’ye tahsis etmiştir. Louis Gardet,
■ r â rn Gazâlî hakkında şu satırları kaleme almıştır:
«İbn ‘Asakir, Ebû Hamid Gazâlî’yi asrının «müceddidi» olarak
.aktadır. O, daha şerefli lâkablara da hak kazanmıştır. Ona dihücceti,
dinin muhyii de denilmiştir. İslâm tarihinin en tanınmış
’ dikkate değer sımalarından biridir. Eserleri çok yayılmış, hattâ
‘nun adına düzme eserler bile ortaya atılmıştır. Batılı âlimler onun
‘ d:\mda hayli fonografiler [derin tedkikler] yapmışlar, eserlerini
en neşretmişler veyâ tercümelerini hazırlamışlardır. Bu mevzûda
IVensinck, de Miguel Asin Palacios, Margareth Smith, Monty
W 11, Rahib Bouyges başta gelir. Gazâlî, batıkların, şahsı,
ve fikirleri mevzûunda bilgi edinebilecekleri İslâm âlimleribaşta
gelenlerindendir. Ama ne yazık ki, onun temel eseri olan
henüz baştan sona kadar hiçbir Avrupa diline tercüme edilmetir.
Sâdece bâzı kısımlarının almanca, İspanyolca ve fransızca terden
mevcuttur….. Gazâlî İslâm tefekkürüne derinden tesir et’
, Subkî, Tabakat eş-şâfiiyye adlı eserinde onu çok övmekte’
bhesiz ki. bu zât cihan tarihinin en ziyâde dikkate değer simalarvadan biridir… îbn Teymiyye’rıin temsil ettiği cereyan onu fazla
eklektik (te’lifçi) olmakla itham etmiştir… Fakat onun bize bıraktığı
« ruhaniyat» (sprituel) ile ilgili sahifeler asla eskimemiştir. O sahifeler
ki, İslâm dünyâsında şuurlu ve dinin aslına uygun bir dindarlığa
ışık tutmakta devâm ediyor. İhyâ’daki tevbe, tevekkül, muhabbetullah
gibi fasıllar bu iddiamıza birer delildir. Yazıldıkları devirden
bu yana, o sahifeler, sâdece günümüz İslâmlığına değil, fakat
daha geniş olarak, cihan kültürüne çok değerli bir katkı olarak durmaktadır.»