Hıristiyan, yahudi veyâ dinsiz batılı müsteşriklerhı İmâm Gazâlî
ve eserleri mevzûundaki eserleri biz bugünkü müslümânlara bir
ibret dersi teşkil etmelidir. Bu eserlerin hiçbiri hatâdan veyâ garazdan
salim değildir. Fakat bozuk taraflarına mukabil, ilmi araştırmaya
hizmet eden kısımları da mevcuttur. Memleketimizde bu türlü
monografiler, derin araştırmalar, edition critique’ler hemen hemen
hiç neşredilmemektedir. İmâm Gazâlî’nin türkçeye tercüme edilen
kitâbları da sâdece halka hitâb eden avamî baskılardır.
İtiraf etmek icab eder ki, İslâmî mevzûlardaki gerek te’lif, gerekse
tercüme eserlerde birçok yanlışlar yapılmaktadır. Kitâb ismi
vermeksizin, tesbit ettiğimiz bâzı yanlışları kısaca kaydetmek isteriz:
İmâm Zuhrî yerine (Zeherî), müsned yerine (Mesned), Buhârî
yerine (Neccârî), Şuabü’l – İmân yerine (Şa’bu’l – İmân), Ecvibe yerine
(Ecûbe), Belensî yerine (Bülendî), Seriyyüssakatî yerine (Sımüssakatî)…
Bu hatâlar listesini burada kesiyorum. Gâyem, mücerret
tenkid etmek değildir. İşâret etmek istediğim şey, ülkemizde İslâm
kültürünün ve araştırma hayâtının çok zayıf düştüğü mes’elesidir.
Hatâlar tenkid edilmezse düzeltilmeleri zorlaşır. Temennimiz odur
ki, sayın müellif ve mütercimler eserlerini hazırlarken, lügat ve
ansiklopedi kitâblanna baksınlar ve has isimleri yanlış yazmasınlar.
Bir noktaya daha işâret etmeden geçemiyeceğim: Biraz arapça bilmek
başka, büyük âlimlerin eserlerini türkçeye tercüme etmek baş
kadır. Böyle eserleri tercüme edecek mütercimlerin ‘yüksek-din ve
edebiyat kültürüne sâhib olmaları zarûrîdir. Yoksa ortaya ucubeler
çıkar. Bir misâl vereyim: Büyük bir âlimin eserinin aslındaki (sadlıarfi) ile yazılı olan «hilafet-i Huriye» terkibi, türkçeye «Suriye hilâ
feti» olarak tercüme edilmiştir. Bundan anlaşılıyor ki, sayın mütercim
sad ile sin’i; sâri ile Suriye’yi tefrikten âcizdir. İslâm fıkhındaki
hakikî hilâfet ile sûrî hilâfet mes’elesini de hiç duymamıştır. İşte bâzı
tercümeler bıı türlü hatâlarla doludur. Tabiatiyle bıı gibi tercümelerden
okuyucular hiçbir şey anlamamaktadır. Şu âna kadar îmânı
Gazâlî hazretlerinin bir hayli kitâbı dilimize çevrilmiş bulunmaktadır.
Bu tercümelerin bir kısmı cidden zayıftır. O güzelim eserler
tercüme esnâsmda berbat edilmiştir. Bâzdan da orta veyâ iyi seviyededir.
Muhterem iistad Ahmed Serdaroğlu hocamızın, elinizdeki
bu tercümesine hayli emek verilmiş olup, elden geldiği kadar mü
kemmel olması için çalışılmıştır. Takdir erbâb-ı Um u dânişindir.
İBRET ALMALIYIZ :
26
Oca