163- İnsanların bedenleri ve organları hayatta olduğu gibi, öldükten soma da hürmet edilmeye lâyıktır ve dokunulmazlığı vardır. Onun için herhangi bir insanını hayatına haksız yere kasdedilmesi haramdır, bir cinayettir. Yine bir insanın herhangi bir organmı, kendi hayatma ait bir zaruret bulunmaksızın haksız yere kesmek ve yarmak da haramdır, bir suçtur. Bir insanı hadım etmek, haksız yere döğmek de caiz değildir.
164- İnsan hürmete değer bir yaratık olduğundan onun organlarından hiçbiri ile koparılarak faydalanılamaz. Onun saç, tırnak ve çekilmiş diş gibi, herhangi bir parçası satılamaz, bunları gömmek gerekir. Onun için bir kadmm saçları alınıp başka bir kadının saçlarına katılamaz. Böyle bir davranış insanın şerefine bir tecavüzdür, bir nevi uydurmacılıktan ibarettir. İnsanoğlunun bir parçası ile faydalanmak demektir. Öyle ki, bir kadın kendi saçlarına, kendisinin dökülmüş olan saçlarını da ilâve edemez, bu da kerahetten beri değildir. Fakat insandan başka temiz bir yaratığın saçlarını ilâve edebilir.
165- Yiyecek ir şey bulamayıp çaresiz kalan bir insan, kendi vücudundan et koparıp yiyemez. Başka birinin organlarından da, onun izni ile kesip yiyemez. Böyle bir emir ve müsaade doğru değildir. Fakat böyle çaresiz kalan kimse, bulacağı bir ölüden, hayatını kurtaracak kadar yer. Eğer yemez de ölürse, günaha girmiş olur. Oruç tutan kimse de, aynı şekilde ölünceye kadar bir şey yemezse, günah işlemiş olur. Yine, yiyecek bir şey bulunduğu halde, ondan yemeyip açlıktan ölen kimse de günâhkâr olur.
166- Ana rahminde bulunan bir bebeği düşürmek de caiz değildir, keraheti vardır ve bir nevi cinayettir. Ancak henüz canlı hale gelmemiş bulunan bir yavru, gerçek bir zarurete dayanarak tıbbi bir danışma sonunda düşürülebilir. Bir de gebe bulunan bir kadın, vücudunun sağlığı için ilâç içebilir. Bunun
8. Kitap: KERAHET ve İSTİHSAN KİTABI 465
etkisi ile düşecek bebekten dolayı sorumlu olmaz.
167- Çocuk olmasın diye azilde bulunmak (geri çekilerek korunmak) uygun değildir. Fakat zevcesinin muvafakati ile caizdir. Ancak bir hastalık ve fesad korkusu ile (zevce muvafakati olmadan) azil yapılabilir. Netice olarak, İslâm nüfusunu azaltacak şeylere başvurmak doğru değildir.
168- Bir müslüman için intihar, ahirette büyük bir azabı gerektirdiği gbi, kendi ölümünü istemek de caiz değildir. Bir öfke veya geçim sebebiyle ölümü istemek mekruhtur. Bir hadis-i şerifde uyurulmuştur: “Sizden biriniz, kendisine dokunacak bir zarardan ve felâketten dolayı ölümü istemek zorunda kalırsa; Ya Rabbim! Benim hakkımda yaşamak hayırlı ise beni yaşat, eğer ölmek hayırlı ise beni öldür, diye dua etsin.”
169- Bazı hayati zaruretlerden dolayı insanlar üzerinde ameliyat yapılması caizdir. İçinde taş bulunan bir mesaneyi usulüne göre yarmak veya bütün vücuda dağıtacak olan bir hastalıktan dolayı bir organı kesmek caizdir, bunda sakınca yoktur.
170- Ölen bir kadının rahminde diri bir bebek bulunsa, bu çocuğu kurtarmak için, o kadmın kamını sol taraftan yarmak gerekir. Yine, ana rahminde bulunan bir çocuk, parçalanmaksızın çıkarılamayacak şekilde bulunuyorsa, bu durum ana için bir tehlike arz eder. Onun için bakılır: Eğer çocuk hayatta değilse, parçalanarak çıkarılır. Eğer hayatta ise, böyle parçalanarak çıkarılması caiz değildir. Çünkü bir hayat sahibini kurtarmak için diğer bir günahsızı parçalamak gerekecektir.
171- İnsanlara yararlı ve temizliğe yardımcı olduğundan dolayı Hitan (sünnet) işlemi, öteden beri bir sünnettir. Bilindiği gibi, erkek çocukların sünnet edilmelerine “Hitan” denilir. Bu, bir İslâm alâmetidir. Bunun müstahab olan zamanı, çocuğun yedinci yaşından on ikinci yaşma kadardır. Daha önce de sünnet yapılması caizdir. Büluğa ermiş bir kimse sünnet edilmemişse, ya bizzat kendisi veya baş- arabiliyorsa zevcesi tarafından sünnet edilir. Bu da mümkün olmayınca, bir sünnetçiye baş vurulur.
172- İhtida eden (İslâmî kabul eden) bir gayrimüslim, yaşlılığı sebebiyle sünnete dayanamayacağı, yetkililer taraından haber verilirse, sünnet yajpılmayabilir. Çünkü bir özre dayanarak vacibin bile terk edilmesi caizdir. O halde sünnetin terki daha elverişli olur.
İslâmda İnsanların Hayat ve Organ Dokunulmazlığı
26
Şub