Abdülhak Molla

(d. 1786 – ö. 1854, İstanbul), Osmanlı hekim. Karantina örgütünün kurucularından olması, tıbbiye nazırlığı sırasında çiçek aşısını yaygınlaştırması ve otopsi izninin verilmesine önayak olması ile tanınır. Hekimbaşı Büyük Hayrullah Efendi’nin torunu, Divan-ı Hümayun hocalarından Mehmed Emin Şükuhî Efendi’nin oğludur. Medrese öğreniminden sonra Süleymaniye medreselerinde tıp öğrenimi görerek müderris ve hekim oldu. 1801’de Eski Saray (Beyazıt) hekimliğine getirildi. Sadaret Kethüdası Halet Efendi’nin kışkırtması sonucunda, ağabeyi Hekimbaşı Mustafa Behçet Efendi(*) ile birlikte 1822’de Keşan’a sürüldü. Bir yıl şonra II. Mahmud tarafından bağışlanarak İstanbul’a dönünce, bu kez Yeni Saray’a (Topkapı) hekim oldu. Mustafa Behçet Efendi’nin ölümü üzerine 1834’te hekimbaşı ve tıbbiye nazırı oldu. Mekteb-i Tıbbiye’nin gelişmesine katkıda bulundu; karantina ör- gütüntfn kuruluşunda görev aldı. Meclis-iTahaffuz-ı Ulâ (Yüksek Karantina Meclisi) başkanlığı yaptı. Nazırlığı sırasında 1839’da Mekteb-i Tıbbiye’de çiçek aşısı uygulaması başlatıldı. Abdülhak Molla, 1839-45 ve 1848-49 arasında iki kez daha hekimbaşılık yaptı. Bu görevlerinin yanı sıra ilmiye kademelerinde yükselerek iki kez de Rumeli kazaskerli
Abdülhak Molla ğine getirildi. 1847’te Maarif Meclisi başkanı oldu. 1852’de Reisü’l-ulemâ (Bilginlerin Başkanı) sanını aldı. Ağabeyi Mustafa Behçet Efendi’nin yazmaya başladığı eski ilaçlardan, tıp deneylerinden ve tılsımla tedavi yöntemlerinden söz eden Hezar Esrar adlı yapıta birçok ek yapmıştır. Yapıt ancak ölümünden sonra oğlu Hekimbaşı Küçük Hayrullah Efendi tarafından tamamlanmış ve 1868’de yayımlanmıştır.