ABAZA HASAN PAŞA

Sultan Dördüncü
Mehmed Han devrinde Osmanlı târihinin en büyük
celâlî isyânını çıkaran âsî reisi. Silâhdar bölüğüne
mensup kapıkulu süvârîlerindendir. Anadolu’da
Türkmen boylarının ağası olan Haydaroğlu Mehmed’in
çıkardığı isyânı bastırarak meşhûr oldu. Bu
başansı dolayısıyla Yeni İl Türkmen voyvodalığına
tâyin edildi. Ancak bir süre sonra görevden alınmasına
kızarak isyân etti. Gerede ve Bolu arasındaki
sâhayı hükmü altına aldı ve bu sırada isyân etmiş
olan İbşir Paşa ile birleşerek üzerine gönderilen
Katırcıoğlu’nu yendi. Bunun üzerine isyanını
önlemek gâyesiyle yeniden Türkmen ağalığına
tâyin edildi.
Abaza Haşan Paşa, İbşir Mustafa Paşanın sadrazamlığı
sırasında ona müşâvirlik görevinde bulundu.
Ancak bir takım hâdiselere sebeb olduğundan
dolayı İbşir Mustafa Paşa îdâm edilince
Abaza Haşan Paşa onun intikâmım almak gâyesiyle
tekrar isyân etti. Osmanlı ordusu Macaristan
seferinde iken büyük bir kuvvetle İstanbul üzerine
yürüdü. İsyân hareketinin büyümesi üzerine
Sadrâzam Köprülü Mehmed Paşa, Erdel’den İstanbul’a
dönmek mecbûriyetinde kaldı.Köprülü
Mehmed Paşanın sadrazamlıktan azlini temin etmek
üzere ileri harekâta geçen Abaza Haşan Paşanın
üzerine Anadolu serdârı Diyarbakır vâlisi
Murtezâ Paşa gönderildiyse de, Haşan Paşa, gelen
orduyu Ilgın civârında mağlûb etti. Daha sonra
kış bastırıp, ordunun iâşesini te’minde zorluk başgösterince,
Abaza Haşan Paşa da ordusunu dağıttı.
Bu esnâda Murtezâ Paşa ile Halep vâlisi Tutsak
Ali Paşanın tekliflerine kanarak Haleb’e gelen
Abaza Haşan Paşa üzerine bir gece baskını yapıldı.
Suç ortakları ile birlikte gerekli cezayı gördü
(1658)