ABBADİLER (Abbadoğulları)

İspanya’da
Endülüs Ertıevîlerinin yıkılışından sonra kurulan
emirliklerin en kuvvetlilerinden biri. Benî Lahm
kabilesi mensuplarından Endülüslü kumandan Muhammed
bin Abbâd’ın oğlu kâdı Ebü’l-Kâsım Muhammed
tarafından kuruldu. 1023 (H.414)te bağımsızlığını
kazandı. 1091(H.484)e kadardevâm
etti.
Abbâdîler, İşbiliyye ve çevresinde hâkimiyet
kurdular. Ebü’l-Kâsım Muhammed’in vefâtından
sonra beyliğin başına oğlu Abbâd geçti. Abbâd, babasının
Berberi Hânedânlarma karşı başlattığı savaşı
sürdürdü. Devletinin topraklarını büyük ölçüde
genişletti. Ölümünden sonra yerine oğlu ElM
u’temid geçti.
El-M u’temid, saltanatının ilk yıllarında Benî
Cevher Hânedânlığını ortadan kaldırarak, Kurtuba’yı
yönetimi altına aldı. Ancak Kastille Kralı Altıncı
Alfonso 1089 senesinde Abbâdîlere hücûm
ederek büyük bir yenilgiye uğrattı. Abbâdî topraklarının
büyük kısmını ele geçirdi. Bunun üzerine
El-M u’temid, Afrika’da hüküm süren Murâbıtların
Pâdişâhı Yûsuf bin Tafşin’den yardım istedi.
Bu dâveti kabûl eden İbn-i Tafşin, Endülüs’ün
Ez-Zellâkâ mevkiinde Altıncı Alfonso ile
karşılaştı. Emri altındaki yirmi bin kişilik orduyla
Alfonso’yu mağlûb etti. Altıncı Alfonso canını
zor kurtardı. Yûsuf bin Tafşin, bu seferden sonra
Afrika’ya geri döndü ise de, bir süre sonra İspanya’nm
verimli topraklarını ele geçirmek için harekete
geçti. Endülüs’e yürüyerek, 1090 senesinin
Kasım ayında Gırnata’yı aldı. Bunu tâkiben İşbiliyye
ve diğer şehirleri ele geçirdi. El-Mu’temid’i,
Fas’ın Agmad kasabasına sürdü. Böylece bütün
Endülüs müslümanlan, Murâbıtların himayesine
alındı. Son Abbâdî meliki olan El-M u’temid, hayâtının
geri kalan kısmını Agmad kasabasında sefil
ve acınacak bir hâlde geçirdi. Nihâyet 1095
senesinde öldü.