Kapalı formülü Ci4Hg0 2 olan, antrasenin en önemli kinon türevi. Birçok boyarmadde ve pigment sınıfının ana maddesidir. Sanâyide, antrasenin yükseltgenme- siyle veya benzen ile ftalik anhidritin kondensas- yon ürününde su giderilmesiyle elde edilir.
O
Antrakinon yükseltgenmeye karşı son derece kararlıdır. Buna mukâbil kolayca indirgenerek çeşitli ürünlere dönüşebilir. Meselâ sodyum ditiyo- nitin alkali çözeltisi, antrokinonu antrahidrokino- na indirger. Antrahidrokinon ise alkali metallerle suda çözünebilen tuzlar verir. Antrakinonlann tekne boyası olarak kullanım alanı bulması bu kim- yâsal tepkime ile gerçekleşir. Ayrıca, antrakinonun sülfolanması, nitrolanması ve halojenlendirilme- siyle çeşitli ürünler elde edilir. Antrakinon kristalleri sarı renkli prizmalar şeklindedir. Erime noktası 286°C ve kaynama (süblimleşme) noktası 380°C’dir. Özgül ağırlığı 1,438 gr/ml’dir. Antrakinon suda çözünmez ancak alkol, eter ve aseton gibi çözücülerde çözünür. Antrakinon boyaları: Antrakinon molekül yapısına dayalı boyar maddeler grubudur. Bu gruptaki boyar maddeler, çeşitli dokuma elyafına uygulanma tekniklerine göre sınıflara ayrılırlar. Antrakinon asit boyalarının terkibinde -S03H grubu bulunur. Bu grup hem boyanın suda çözünmesini hem de yün ve ipek elyafı üstünde sabitleşmesini sağlar. Böylece mordan kullanmaya gerek olmadan yün ve ipek lifleri bu boyar maddelerle boyanabilir. Antrakinon dağılım boyalarında asit boyalarındaki suda çözünebilir gruplar yoktur. Bu boyalar, uygulama banyosuna katılan ve boyanın kal- loidal halde dağılmasını sağlayan sabun veya benzeri katkı maddeleriyle naıylon ve sun’î ipek gibi liflerin üzerinde tutunabilir. Antrakinon tekne boyalan, renklerin canlılığı, güneş ışığı ve yıkama ile solmama özellikleriyle çok değerli boyar maddelerdir.
A N T R A K İN O N
04
Ağu