2 — Hutbe’nin Unsur ve Şartlan:

Gerek cuma hakkındaki hadisler ve gerekse bundan önceki bahiste gördüğünüz Hz. Peygamber’in fi’lini (tatbikatım) göz- önüne alan müctehidler ve mezheb âlimleri hutbenin esâsını ve çatısını teşkil eden unsurlar (hükümler) ile sahih bir hutbede riâyeti gereken hususları (şartlar) tesbit etmişler, ayrıca hutbenin sünnetleri ve âdabı üzerinde de durmuşlardır:Rükünleri:
Hanefilere Göre: Hanefilere göre hutbenin rüknü mutlak mânada Allah’ı zikirdir. Sadece «elhamdülillâh», «sübhânellâh», «Lâ ilâhe illal- lâh» demekle bu rükün tamam olur; fakat hutbenin bundan ibaret olması tenzihen mekruhtur. Ebû-Yûsuf ve Muhammed’e göre zikrin uzunca olması gerekir. Şâfiîlere Göre: Bu mezhebe göre hutbenin beş rüknü vardır: a) Her iki hutbede Allah’a hamdeylemek. b) Her iki hutbede Hz. Peygamber’e (s.a.) salâvat okumak. c) İki hutbede de tâkvayı tavsiye etmek. d) Hutbelerden birinde bir âyet okumak, e) İkinci hutbede mü’minlere duâ etmek. Mâlikilere Göre: Hutbenin bir rüknü vardır o da mü’minlere müjdeli veya sakmdırıcı bir dinî söz söylemektir. Hanbelîlere Göre: Hutbenin rüknü dörttür; bunlar da duâ hariç Şafii mezhebinde olduğu gibidir.