WİELAND

(Christoph Martin), alman yazar (Oberholzheim, Biberach yakınında, VVürttemberg, 1733 – VVeimar 1813). Babası rahipti, piyetizmin etkisinde kaldı, akrabalarından Sophie von Gutermann’a derin bir tutkuyla bağlandı, bu duygusunu, büyük başarı kazanan Die Natur der Dinge adlı şiirine yansıttı. Anti-Ovid (1752) adlı bir yapıttan sonra Zürich’e, Bodmer’ in yanına gitti ve Friedrich ll’nin üstü örtülü bir övgüsü olan destansı parça Cyrus’ten (1759) başlayarak, kısa sürede büyük bir gelişme gösterdi. Bir süre Bern’de yaşadıktan sonra fransız edebiyatına ilgi duydu ve epikurosçu olduğunu açıkladı: kendi serüvenleriyle dolu coşkulu hikâyesi Agathon (1766-1773), Goet- he’nin Willhelm Meister’inin habercisidir; Musarion (1768) ve Die Grazien (1770), pastoral bir esinden kaynaklanır. Oysa Der Goldene Spiegel’üe (1772), aydın despotluğunun yararlarını över Prens Kari -August ve Konstantin’in eğitimcisi olarak VVeimar sarayına çağrılan ve Ortaçağ’a büyük yakınlık duymaya başlayan VVİe- land şiiri Oberon’un (1780-81) konusunu bu dönemden almıştır. Yunan geleneklerini betimleme bahanesiyle küçük bir alman kentinin (Erfurt) halkını alaya aldığı yergi romanı Abderiten (1774-1781) en tutulan yapıtıdır. Alman edebiyatı ürünlerinin aynası olan Der teutsche Merkür’un (1773-1789) kurucusu olan VVİeland “Almanya’nın Voltaire’i” olarak adlandırıldı.