Dini tebliğ ve tamamlama mahiyetinde olan fetvânın farkı,, hükmün soru üzerine açıklanması, bu açıklamada soru soramn. hali ve çevre şartlarının gözönüne alınmasıdır. îbn Abbâfln nakline göre vedâ haccında Rasûlullah (s.a.) Mina’da, devesinin üzerinde birçok soruya muhatap olmuş ve bunlan cevaplandırmıştır. Bu cümleden olarak birisi «kurbanı kesmeden taraş oldum, ne yapayım?» diye sormuş, «zaran yok, şimdi kes» buyurmuş, diğer birisi «şeytan taşlamadan önce kurbanımı kestim, şimdi ne yapayım?» diye sormuş, «şimdi kes, zaran yok» cevabını vermişler, bir üçüncüsü gelerek «şeytan, taşlamadan» önce gidip Kâbe’yi tavaf ettim, ne yapayım?» diye sormuş, «zaran yok, şimdi şeytanı taşla» buyurmuşlar; hasılı bilgisizlik veya unutma yüzünden ihsanlann önce veya sonra yaptıklan her iş için «zaran yok, yap» cevabını vermişlerdir (Ebû-Dâvûd, Me- nâsik, 87; Nesâi, Hacç, 224). Amellerin en iyisi, insanlann en hayırlısı hakkında sorulan sorulara, soranın durumuna göre farklı cevaplar vermiştir (Bu cildin 477. sayfasından başlayan makaleye bak). Cahiliye devrinde içince şarap yapılan bazı kaplarda —haram olmayan— nebiz (bir nevi şerbet) yapmak isteyenleri bundan menetmiştir; çünkü hem bu kapların kötü; hatıralan vardır, hem de Arabistan sıcağında bunlara konulan nebiz kısa zamanda şaraba dönüşmektedir. İbnu’l-Kayyim,, Î’lâmu’l-muvakkı’în isimli eserinin dördüncü cildinin sonunda,. Rasûlullah’ın fetvalarını 147 sayfada toplamıştır
- İslam’ın Işığında Günün Meseleleri Kitabından alınmıştır.