Pythagoras ve tilmizlerinin öğretisi. —ANSİKL Kesin olarak Pythagoras’a mal edilebilecek herhangi bir metin elimizde bulunmadığı için, pythagorasçılığı meydana getiren dogma ve kurallar bütününü, öğretinin kurucusu ile onun tilmizlerinin (en ünlüleri Thebai okulundan Philolaos [V.-IV. yy.) ile Taranto okulunun önderi olan ve bu kentin yedi kez strategosluğunu yapmış bulunan Arkhytas’tır (V.-IV. yy.]) ortak yapıtı saymak durumundayız. Pytha- gorasçılara göre evrenin bir başlangıcı vardır. Evren, ateşten bir merkezin, bir ocağın (yun. hestıa) çevresinde oluşmuştur. Böylece, pythagorasçıların gözünde dünya, evrenin merkezi olmak gibi bir ayrıcalığa sahip değildir Gezegenler düzenli bir şekilde hareket ederler. Onların merkezdeki ateşten uzaklıkları müzik ıskalasının basamaklarına tekabül eder: “kürelerin armonisi” buradan kaynaklanır. Sayı, varlığın olduğu kadar bilginin de ilkesidir ve sayıların özellikleri, nesnelerin özelliklerini açıklar. Sayı, çiftle tekin, sınırsızla sınırlının karşıtlığını gerektirdiğinden aynı karşıtlıklar nesnelerde de bulunur Her şey karşıtlardan yapılmıştır. Armoninin rolü, bu karşıtlıklar arasında uyum kurmaktır. insanın kendisi, ruh, erdemler (örneğin adalet) ve kurumlar (örneğin evlilik) hep sayının varoluş tarzlarıdır. Böylece pythagorasçılık, bir yandan doğanın matematikselleştirilmesini hazırlar ve batı akılcılığının oluşmasına katkıda bulunurken, öte yandan sayı gizemciliğiyle büyü ve gizlibilim öğretilerine bağlanır. Pytha- gorasçılarda görülen matematikçilik ve akılcı bilginlikle, kurallara ve ritlere büyük bir saygı gösteren akusmatikosluk arasındaki karşıtlık, pythagorasçılığın bu iki karşıt yanından kaynaklanır.
PYTHAOORAŞÇILIK
18
Nis