PHİLA

mısır dilinde Pilak, Mısır’da, Nil’in birıhci çavlanının yukarısında, tapınaklarıyla ünlü ada. Yapıpru’na Nektanebo \ zamanında Philai adasında başlanan Ptolemaioslar/dönemi tapınağı, 1902’de ilk Asuan barajının’kurulmasından sonra, yılın büyük bir bölümü sular altında kalıyordu. Yüksek barajın yapılmasıyla tapınak kısa bir süre içinde tümüyle yok olacaktı; bu nedenle yerinden sökülerek yakındaki Agilkia adacığında yeniden kuruldu. Yeni yapının açılışı mart 1980’de. yapıldı. Ebu Simbel’dekirjden şonraNübye’
nin en öpemli tapınağıdır. Ada, her yıl Nil’
in kabardığı mağarayı ve Oşiris’in son uykusuna yattığı Abaton*’un bulunduğu, insanların ğirmesi yasak Biggeh adacığını da .kapsayan dinsel bir merkezdi. Osiris’
in karısı .büyük büyücü İsis için yapılmış mimari kompleksin merkezinde bu tanrıçaya adanmış bir tapınak bulunur. Tapınağın özgün bir girişi vardır. Pilonlardan birinin öpündeçok,geniş avlu uzanır. Birbirine koşut olmayan iki anıtsal kapının arasında bir mammisi vardır, burada İsis oğlu Horus’u dünyaya getirir. Sonra sütun- lu salona geçilir, Salonun gerisinde ise, on iki odail^bir kriptânın yer aldığı kapalı tapınak bulunur. Tapınağın üstünde, Osirjs’
in mezar capellş’sının yer aldığı bir terşs vardır. Adada? tören alayları sırasında İsis’in
kayığının konduğu, zarit sütunlarla süslü ünlü Traianus köşkü ile çok özel’bir işlevi olan Hathor tapınağı gibi başka’yapılar da vardır. Kızarak Nübye topraklarına giden “Uzaktaki tanrıça” Hathor, sakinleştikken sonra Mısır’a geri dönerken Philai’ge konuk edildi. Mısırlılar’ca “çağrı tapınağı”’ diye adlandırılan bu yapının duvarları, tanrıçamı neşe içinde tutmâk’için’daris ve rlnü- zik sahneleriyle süslenmiştir’ Philai, hıris- tiyanlığın Mısır’da yaygınlaşmasından sonra açık kalan tek tapınak olmuştur. Gerçekten de, duvarlarına kazınmış olan son “pagan” yakıtı İ-.S. 473 tarihlidir.