TASHİH ,

a. (ar. sıhhat‘ten tashih) 1. Yanlışın yerine doğrusunu koyma; düzeltme: Tashihi mümkün olmayan bir hata. —2. Basımcılıkta düzelti: Sayfa tashihi. —3. Bir şeyi tashih etmek, düzeltmek. || lâshih yapmak, düzelti yapmak. —Esk. iyileştirme, sağlığına kavuşturma: Tashih-i mizaç (tedavi etme). —Denize. Tashin çubuğu, gemi pusulalarının arızi sapmalarını düzeltmek için bu sapmaları saptamaya yarayan aygıt. —Esk. ida. Tashih derkenarı, yeni bir tahrir için hazırlanan tahrir defterlerine, el yazısıyla nişancı tarafından yapılan düzeltme. || Tashih fermanı, tapu kaydının düzeltilmesi amacıyla yazılan ferman. (Bu ferman nişancıya gelir, nişancı tapu defterinde gerekli düzeltmeyi yapıp defteri geri gönderirdi.) —Hat. Tashih kalemtıraşı, hattatların yazılarında kimi düzeltmeler yapmak için kullandıkları nalemtıraş. (Tashih bıçağı da denilen bu aletin iki türü vardı. Yazı kenarındaki küçük pürüzleri gidermekte kullanılanlar, söğüt yaprağı biçiminde ve çok sivbir mermer kütlesini kabaca yontmak. || ■ Hazırlık taslağı, tasarlanan yapıtın, genellikle küçük boyuttaki, kabaca gerçekleştirilen ilk modeli. (Bu, bir desen, resim ya da heykel olabilir. Hazırlık taslağı’m, eserin bitmemiş hali olan taslak’tan ayırmak gerekir.) —Heykele. Taslak kalemi, kil, alçı ve bal- mumunu biçimlendirmekte kullanılan, metal, fildişi ya da tahtadan heykeltıraş aleti. —Matbaac. Taşbaskıda, kalıp çekme tekniğiyle kâğıda çekilmiş provaların, taş ya da çinko üzerine aktarılmasını sağlamak için belli bir çizgi doğrultusunda bir araya getirildiği yaprak halinde ince karton parçası. || Sayla taslağı, bir kitabın, bir derginin, bir gazetenin sayfalarının dış ve iç sayfa boyutlarını belirleyen çizim. (Sayfa düzenlemesi yapılırken metinlerin ve resimlerin yerleştirileceği yerler böylece belirlenmiş olur.) —Metalürj. Taslak çıkarma, son biçimlendirme işlemine hazırlık olarak yapılan dövme, haddeden geçirme vb. gibi işlemler. (Örneğin boru ekstrüzyonundan önce kütüğün delinmesi, bir taslak çıkarma işlemidir.) —Şapkac. Taslak makinesinden çıkmış, koni biçiminde keçe. || Taslak imali, keçe imalinde, yaklaşık 110 g kılla keçe bir taslak oluşturmaya yarayan temel işlem. (Kıllar, emme yoluyla bir araya getirilir, daha sonra da, koni biçiminde bir hazne içine yerleştirilmiş, delikli metal bir çan üzerine aktarılır. Sağlanan dönme hareketi, kılların dağılımını kolaylaştırır, kaynar su püskürtülerek ilk yığılma sağlanır. Böylece oluşturulan saydam gevşek taslak, daha sonra tokaçlanır.)
11277