(ar şamm’dan taşmim). Esk. 1. Kararlaştırma, tasarlama, kararlılık: günah olduğu hakkındaki düşünce ise daha çok Hz. Peygamber’in hadislerine dayandırılır. Bu hadislere göre, insan, daha genel olarak da canlıların resmini yapan herkes, Tanrı’nın taklitçisi sayıldıklarından ağır cezalara çarptırılmaya hak kazanırlar. Çünkü, Tanrı, resmini ya da heykelini yapandan, yaptığı resme ya da heykele can da vermesini ister. Bunu gerçekleştirmesine olanak bulunmadığından kıyamet gününde en ağır cezaya çarptırılacaktır. Ayrıca içinde resim ve heykel bulunan yerlere melekler girmez. Ancak, bazı fıkıh bilginlerine göre ayak altında kullanılan yer halısı vb. üzerine bitki ve hayvan resimlerinin yapılmasında sakınca yoktur. Bununla birlikte, kabartma ve heykel birçok İslam mezhebinde kesinlikle günah sayılır. Bu konuda İslam bilginleri arasında yüzyıllarca bir görüş birliğine varılamamış, resim ve az da olsa heykel çeşitli dönemlerde yapılagelmiştir. Nitekim, Kuseyr Amre kasrı’nda hamamın duvarındaki resimler, Mısır’da Humaraveyh’in eşleri ve şarkıcılarının, Endülüs’te Abdurrah- man lll’ün gözde eşi Zehra’nın heykelleri, çeşitli İslam sanatı ürünü minyatürlerdeki insan ve hayvan figürleri hadislerdeki hükümlere karşın bu iki sanat dalının İslam dünyasında varlığını koruduğunu gösterir. (— İSLAM- SANATI.) Buna benzer olaylara Selçuklu saraylarında rastlandığı gibi Mevlana’nın da bir rum ressam karşısında poz vererek resmini yaptırdığı bilinir.
TASMİM;
31
Ara