Genel

Schumann, Robert

Schumann, Robert

Alman bestecisi (Zwickau, Saksonya 1810-Endenich, Bonn yakını 1856). Sağlam bir müzik eğitimi gören Ro-

U/xı4                                  Uı ıl/ı ıl/         /-> n i m i ı*ı i l > -ı fi ıv\ Uv ı –v               1 O

ucı ı jliiui ı idi m, dunun ugıcııii mı ıı ycmııı uııaı\cuaı\, I

yaşında başladığı piyano eğitimini F. Wieck ve Dorn’dan ders alarak sürdürdü. Kendi bulduğu bir me­kanizmayla çalışırken parmaklarından biri sakatlanıp,

Romantizm döneminin başlıca Alman

bestecilerinden Robert Schumann, liedlerinde, piyano

parçalarında, oda müziğinde ve senfonilerinde, en üstün ve derin duygulan tumturaksız, ince, şiirsel, özlem dolu bir biçimde yansıtmıştır.

sol elini kullanamaz duruma gelmesi üstüne, bestecili­ğe ağırlık verdi. 1834’te Neue Zeitchrift für Musik\ (Ye­ni Müzik Dergisi) kurup, 1835-1844 arasında piyano vapıtları, liedler besteledi. 1840’te Clara Wieck’le (Cla­ra Schumann) evlenip, liedler, senfonik yapıtlar beste­lemeye başladı. Mendelssohn’un yeni kurduğu Leipzig Konservatuvarı’nda öğretmenliğe getirilerek (1843), eşiyle birlikte Rusya’da bir konser turnesinden sonra, Dresden’e yerleşti (1844). Düsseldorf kenti müzik yö­neticiliğine atanıp (1850), geçirdiği sinir bunalımlarının gerçek bir akıl hastalığına dönüşmesi (ilk akıl hastalığı nöbeti 1854’te geldi) sonucunda, kendisini Ren ırmağı­na attı. Kurtarılarak Endenich akıl hastalıkları hastanesi­ne kapatıldı ve iki yıl sonra orada öldü.

Schumann’ın ses müziği yapıtları birkaç oratoryo ve opera (Cennet ve Peri, 1841-1843; Goethe’nin Fa- ust’undan Sahneler, 1844-1853; Manfred, 1849), bazı­ları çevrim oluşturan (Kadının Aşkı ve Yaşamı; Şairin Aşkları) yaklaşık 250 lied, vb. içerir. Heine ve Goet­he’nin şiirlerine dayalı bu yapıtlarında, ezgi çizgisi ve pi­yano ustalığı, metnin anlatımını sürdürüp, genişletir; üs­lup, büyük bir genişlik, fantezi ve acılı duyarlılıkla yo­ğunlaşır.

Piyano için, sınırlı çerçeve içinde geçen, uzun geliş­me bölümü bulunmayan, Couperin’in yapıtlarını anım­satan parçalarında, en içten ve derin duyguları, bütün yapıtlarının ortak özelliği olan tumturaksız, ince, şiirsel ve özlem dolu bir biçimde anlatmıştır: Kelebekler (1829-1832), Senfonik Etüdler(‘\8’i4), Karnaval(1834- 1835), Çocuk Sahneleri (1838), Gençlik için Albüm (1848), Ormandan Sahneler (1848-1849), vb.

Oda müziği besteleri arasında keman ve piyano için

2   sonat, 3 üçlü, yaylılar için 3 dörtlü ve ünlü beşlisi, uvertürler, Beethoven’in etkisinde 4 senfoni (bunlar­dan Üçüncü Senfoni [1840] güzel orkestralaması ve büyük ritim gücüyle dikkati çeker) viyolonsel ve orkest­ra için Birinci Konçerto, yazılış ve şiir nitelikleri bakımın­dan romantizm dönemi yapıtlarının en başarılı örnekle­rinden biri olan La Minör Konçerto (piyano ve orkestra için) sayılabilir.

Schumpeter, Joseph Alois

AvusturyalI iktisatçı (Trest, Moravya 1883-Salisbury, ABD 1950). Viyana Üniversitesi’nde öğrenim gören Jo­seph Alois Schumpeter, üniversitelerde ders verip, bankacılık ve Maliye bakanlığı (1919) yaptı. Bonn Üni­versitesi’nde (1925) ve ABD’de Harvard Üniversite­si’nde (1932’den başlayarak) ders verip, yapıtlarında Theorie der Wirtschaftlichen [İktisadi, Evrim Kuramı, 1912]; Business Cycles [İş Yaşamındaki Çevrimler, 1939]; Kapitalismus, Socialismus und Democratio [Ka- pitalizm, Sosyalizm ve Demokrasi, 1942]; vb.), girişim­cinin rolü, yenilik ve büyümenin mekanizması üstünde durarak, kapitalist iktisadın evrim sürecini tarihsel ve istatistiksel açıdan inceledi ve birbirini izleyen üç çevri­min (uzun vade, orta vade, kısa vade) etkisine dayan­dırdı.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir