İŞ BANKASI, Bk. TÜRKİYE İŞ BAN­KASI

İŞ BANKASI, Bk. TÜRKİYE İŞ BAN­KASI,

İŞ GÜVENLİĞİ, çalışma sırasında işçinin sağlık ve güvenliğini tehdit eden tehlikelerin ortadan kaldırıl­ması ya da azaltılması için alınma­sı gerekli önlemlerin tümü. İş gü­venliğini sağlamak, hizmet sözleş­mesi gereği işverenin, işçiye karşr yerine getirmesi gereken birincil borçlarındandır. İş güvenliğinin sağlanması ekonomik hayatın ve­rimlilik ve sürekliliği için de gerekli bir koşuldur. Uluslararası Çalışma örgütü (ILO) değişik iş kolları için hazırladığı öneri ve sözleşmelerde bu alanda çeşitli düzenlemeler ge­tirdi. Ülkemizde 1475 sayılı İş Ya- sası’nın beşinci bölümü İşçi Sağlığı ve Güvenliği başlığını taşır. Yasaya göre her işveren, işyerinde iş gü­venliğini sağlamak zorundadır. İş yasasının bu bölümündeki hüküm- lerih genel kurallar olması nedeniy­le iş güvenliğiyle ilgili önlemleri dü­zenleyen çeşitli tüzükler de çıkarıl­dı. Bunların başlıcaları: işçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü, Ağır ve Teh­likeli işler tüzüğü. Gebe ve Emzikli Odaları ve Çocuk Bakım Yurtları Hakkında Tüzük, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kurulları Hakkında Tü­zük, Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü vb. Tüm bu ya- spl düzenlemelere karşın uygula­mada ülkemizde iş kazaları ve mes­lek hastalıkları oranı Batı ülkeleri­ne göre çok fazladır. (Bk. İŞ KA­ZALARI)

İŞ HUKUKU, işçi – işveren ilişkileri­ni düzenleyen ve inceleyen özel hu­kuk dalı, iş hukuku bir başkasına bağımlı olarak çalışan tüm işçileri kapsamaz, iş ilişkisi bir hizmet söz­leşmesine dayanıyorsa iş hukuku kapsamına girer. Bu nedenle ba­ğımlı çalışmalarına karşın hizmet sözleşmesiyle çalışmayan memur­lar bu kapsam içine girmez, iş Hu­kuku, XIX. yy’da gelişen sanayi dev­rimi sonucu doğan işçi – işveren ilişkilerinin geleneksel hukuk yapı­ları içinde adilce çözümlenememe­si sonucu ortaya çıktı, iktisadi libe­ralizmin serbestlik ilkesi ve sözleş­me serbestliği karşısında bol olan işgücü, işverenlerce diledikleri gibi sömürülebiliyordu. Zaman içinde gelişen emekten yana düşünce ve eylemler sonucu, emeği görece ko­ruyucu önlemler alınması zorunlu­luğu doğdu. Böylece özünde işçiyi, işveren karşısında korumayı amaç­layan yeni bir hukuk dalı ortaya çıktı. İş hukuku iki ana bölüme ay­rılır: Bireysel İş Hukuku, hizmet sözleşmesinin yapılması,

özellikleri, işçi ve işverenin bu sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerini ve sözleşmenin sona ermesini konu alır. Kollektif İş Hukuku ise, işçi topluluğu ile işveren ya da işveren topluluğu arasındaki toplu iş ilişki­sini konu alır. İşçi ve işveren örgüt­leri, bunların işlevleri, toplu iş söz­leşmesi, grev ve lokavtı inceler. Tür­kiye’de iş hukukunun doğuşu Cum­huriyet döneminde oldu. İlk İş Ka­nunu 1933 yılında kabul edildi. Bu­gün yürürlükte olan İş Kanunu 1475 sayılı ve 25.8.1971‘de kabul edilen yasadır. Bu yasanın 1984’e dek çe­şitli maddeleri değiştirildi. İş Kanu- nu’nun dışında ülkemizde İs Huku­ku alanını düzenleyen Sendikalar Kanunu; TodIu iş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu; Sosyal Sigorta­lar Kanunu; Deniz iş Kanunu; Çı­rak, Kalfa ve Ustalık Kanunu vb ya­salar vardır.