Tetik balığına (Balistes ery-throdon) bu adın verilmesi ön sırt yüzgecinde tetik düzeni olmasındandır. Bu yüzgecin üç kılçığından birincisi battığı hayvan için öldürücüdür. (A) kasının çekmesi kılçık 3’ü hareket ettirir. Buna bağlı (KJ kası, kılçık 2’yi aşağı çekerek, Kılçık 1 ‘in dikleşmesini sağlar. Bu dikleşme balığın homurtusuyla birlikte olduğundan, genç araştırmacılar tetik balığını iyi inceleyip sesle çalışan ve mekanik düzendeki tetiğin silahı sarsması m, dolayısıyla hedeften şaşmasını önleyen yeni bir düzen bulabilirler.
□ Yerçekimi olmayan yerde mum nasıl yanar?
Yeryüzünde mum yanarken, sıcak havadaki oksijen tükenir ve genişleyerek hafifler, dik olarak alevin üzerinden yükselir. Bu durum alev ucunun sivri görünmesinin sebebidir. Bu esnada ısınarak yükselen havanın yerini soğuk hava j alır ve alevin yanmasını sağia-1 yan oksijeni getirir. Fakat yer-
I çekimi olmazsa sıcak hava ve | onun yerine geçen soğuk ha-j vadan İbaret dolaşım gerçek-İ leşmez. Soğuk hava İle sıcak j hava birbirine komşu ise ve or-. tamda oksijen varsa, mum fitili j bir nokta gibi yanar.
Elektrikli yılan balığı (Elect-rophorus electricus), Amazonlar bölgesinde yaşar. Boyu 2 m. kadar olabilir. Gövdesinin üçte ikisini kaplayan 5000 ilâ 6000 elektrik plakası vardır. Bunların oluşturduğu elektrik 550 volt ve 2 amperdir. Elektrik boşalımı 2 m. uzaktaki hayvanları etkiler ve saniyenin
2 ilâ 3 binde biri gibi kısa bir süre devam eder. Hemen her hayvanı elektrik şoku ile öldürebilir.
□ Mısırın neden püskülleri vardır?
Mısır bitkisi üzerindeki püsküller, tohum üretimi için gereklidir. Bitki 2 ilâ 6 metre kadar boy yapar. En yukarıda bitkinin erkek organlarının bulunduğu salkım vardır. Gövdenin daha aşağılarında sivri uçlu kulakçıklar bulunur. Kulakçıkların her birinde iplik gibi uzun saplar vardır. Bunlar bitkinin dişi çiçekleridir. Bu iplikler tohum kesesinin uzantılarıdır. Her tohum kesesi bir mısır tanesi oluşturur. Bunun için dişi çiçeğin döllenmesi gerekir. İşte tepeden düşen erkek çiçek tozu bu ipek gibi püsküller üzerine geldiğinde uzun bir yol giderek dişi çiçeği döller. Bundan sonra tohum keseleri şişmeye başlar ve koçan denilen bir sap etrafında dizili şekliyle mısırı oluştururlar.
□ Yunus balıklan (Delphini- j dae) avlarını hem çok İyi gören j gözleriyle hem Sonar (Sound j Navigation Ranging) düzenle- j rlyle izleyerek yakalarlar. Bugün önemli bir elektronik gereç j olan SONAR yunus balıklarından esinlenerek bulunmuştur, j
! Fenerci balığı (Ceratis holl-bolli) avını, başının üzerinde j yer alan bir fenerle cezbederek j avlar, büyüklüğünün iki katı f olan balıkları da yutabilir. Fenerinin nasıl ışıklandığı belli ol- j mamakla birlikte, kamçısının j ucunda toplanan bakterilerin j ışıldadığı tahmin edilmektedir.
i J Bugüne kadar rastlanan en uzun hayvan olan Kaytan Kur- j du’nun ¡Lineus longissimusj boyu 54 m’dir. Kuzey Denizi nin sığ sularında yaşayan bu kurdun boyu, ancak bir fırtınadan sonra karaya vurunca ölçülebiimiştir.
□ Balık yarasası (IMoctilio lepo-rinus), Ekvator’da Monos adasında yaşar. Yalnız balıklarla beslenir. Uçarken suya doğru süzülerek, güçlü pençeleri ile avını yakalar.
Hazırlayan ve Resimleyen: Erdoğan S AKMAM
