İslamda Hocanın yeri ve Hakkı
islamda hocanın yeri
İnsan, kendisine dinini öğreten hocasına hürmet, saygı ve ta’zîm etmelidir. Hoca hakkı, ana-baba hakkından daha üstündür Çünkü ana-baba, çocuğunu büyütür, bakar, kötülükten, haramlardan korur. İbâdete alıştırır. İnsanın hocası olan din âlimi ise, çocuğa hem dünya ve hem de âhıret hayatını kazandırır. Dinin emir ve yasaklarını, farzları, haramları ve güzel ahlâkı öğretir. Doğru bir imân, hakiki bir İslâm âliminden öğrenilir. Çocuğa dinini, imânını öğreten hocanın hakkı, anne baba hakkından da üstündür.
İlim öğrenen talebe, hocasının hakkını gözetmedikçe, ona terbiyeli, edepli davranmadıkça, öğrendiği ilimden faydalanamaz v…e âlim olamaz.
Bir beyit:
Edep ehli, edepten hâli kalmaz,
Edepsiz ilim öğrenen âlim olmaz.
Terbiyeli bir talebenin, hocasına karşı edepleri şöyle olmalıdır:
1- Hocasını görünce selâm vermeli, huzurunda az konuşmalıdır.
2- İzin istemeden bir şey konuşmamalı ve izinsiz soru sormamalıdır. Sorusuna cevap verince, itiraz etmemeli, nasıl ve niçin dememelidir. Filan kimse böyle demiyor, aksi daha doğrudur dememelidir.
3- Huzurunda kimse ile gizli konuşmamalı ve başka kimseye derdini açmamalıdır.
4- Huzurunda saygı ile ve edeple bulunmalıdır. Hocası ayağa kalktığında onunla birlikte kalkmalı, konuşmayı kesmelidir.
5- Hocasında hoşuna gitmeyen bir şey görürse, kötü düşünmemeli ve onun daha iyi bildiğini düşünerek, bunun yapılmasındaki faydayı ve zararı benim aklım ve ilmim anlıyamaz demelidir.
6- Hocasına bedeni ve malı ile hizmet etmelidir.
7- Onun olduğu yerde, sorulara cevap vermemeli, doğruyu bilse de susmalıdır. Ancak hocası tarafından kendisine birşey sorulursa cevap vermelidir.
8- Hocasının yanından ayrılırken bir emri, bir ihtiyacı olup olmadığını sormalı ve duasını istemelidir. Hocanın talebesine duası, ana-babanın evladına duası gibidir.
9- Hocasının vefatından sonra, onun ruhuna, Kur’ ân-ı kerim okumalı, O’nun için sadaka vermelidir.
Eshâb-ı kiram, bütün müslümanların hocasıdır. Onların hakkını unutmamalıdır. Eshâb-ı kiram, Islamiyeti Resûlullah Efendimizden öğrenip, sonra gelenlere anlattılar, bildirdiler. Böylece bütün müslümanların hocası oldular.
Vesselam.