ÂBÂN

ÂBÂN i. (fars. k.) Esk. İran takviminde güneş
yılının sekizinci ayına verilen ad. || Aynı
takvimde her ayın onuncu gününün adı:
Âbân ayı ve âbân günüdür,/Ruhu şarapla
tazeleyecek zaman (Hoca Mes’ud). || İran
mitolojisinde, âbân ayında olacaklara hükmeden
«demir madeni meleği»nin adı.
— a n s İk l . İran hükümdarı Cemşid ve Selçuklu
hükümdarı Melikşah’ın oğlu Celâleddin
zamanlarında kabul edilen güneş takviminde
(Celâlî takvimi), rumî teşrinievvel
(ekim), milâdî ağustos aylarının karşılığıydı.
Bu ay’da güneş akrep burcunda olur.
Eski İran ve^ Celâlî takvimlerinde hafta taksimi
olmadığı için, ayın her gününün ayrı
adları vardı; ayın cnuncu gününün adı da
«âbân» idi.
Aynı kelimenin hem ay, hem gün adı olarak
kullanılmasından doğacak karışıklığı
önlemek üzere, Farsçada ay için «âbânmâh
», gün için «âbân-rûz» kelimeleri kullanılırdı.
Yine Celâlî takvimine göre, baharın
ilk ayı olan Ferverdin (Mart) ayının onuncu
gününe de «âbân-gâh» denir, o gün
yağmur yağarsa erkekler, yağmazsa kadınlar
için uğurlu sayılırdı,