Harnack, Adolf von
Alman protestan tanrıbilimcisi (Dorpat 1851 ■Heidelberg 1930). 1884-1921 arasında Berlin Üniversitesi’nde profesörlük yapan Adolf von Harnack, O. Geb- hardt’la birlikte, 1882’den başlayarak yayınlanan Texte und Untersuchungen Zur Altchristlichen Literatur (isW\ Hıristiyan Edebiyatı Üstüne Metinler ve Araştırmalar) adlı koleksiyonun yayıncılığını yaptı. Hıristiyan öğretisinin gelişmesini incelediği kitaplarında (Das Mönchtum [Rahiplik, 1886]; Das Wesen des C/insfenfums [Hıristiyanlığın Ruhu, 1890]; Beiträge zur Einleitung in das Neue Testament [Yeni Ahit’e Girişe Katkılar, 1906- 1916]), eski Yunanlıların etkisinin (helenizm kavramının), Incil’e yabancı öğeler sokup, Hıristiyanlığın erken dönemini soyut fizikötesi sorunlara boğarak bozucu sonuçlara yol açtığını vurguladı. Hıristiyanlığın ilk dönemindeki yalınlığa dönülmesini öğütleyip, kilisenin kurumlaşmasını, dogmatik inancı, vaftiz, şaraplı ekmek, günah çıkarma gibi ayin etkinliklerini eleştirerek, hıristi- yan inançları ve ibadet biçimlerinin ahlâksal yönünün,sözgelimi, Tanrı’nın “baba” kimliğinin, insanların kardeşliğinin temelini oluşturduğunu vurguladı.
Alman tanrıbilimcisi ve hıristiyan dini tarihçisi Adolf von Harnack, İsa’nın öğretisi ile helenizmden etkilenmiş daha geç dönem hıristiyan taıırıbilimini birbirinden ayırmaya çalışmıştır.