AĞA CAMİİ

İstanbul’un Beyoğlu semtinde İstiklâl Caddesi üzerinde, İstiklâl Caddesi ile Sakı­
zağacı Caddesi kavşağının köşesindeki câmi. 1596
(H. 1005) senesinde Galatasaray Ağası Şeyhülharem Hüseyin Ağa tarafından yaptırılmıştır. Avlu içindeki bu küçük câmi zamanla yıprandığından
Sultan İkinci Mahmûd Han tarafından tâmir ettirilmiştir. Bu tâmirden bir müddet sonra büyük bir
yangına mâruz kalan Ağa Câmii, ikinci ve geniş
çapta bir tâmir daha gördü. Bu tâmiri, Sûzân hanım
adında bir hayırsever hâtûn yaptırdı. İlk yapısı
kubbeli olan bu câminin çatısı on mermer sütün
üzerine oturtulmuştur.
1938 senesinde Evkaf idâresi tarafından yeniden tâmir edilip, çinileri değiştirildi. Câminin içini süsleyen çiniler Kütahya’da yeniden yaptırıldı.
Üst pencerelerine alçı çerçeveler içinde renkli
camlardan üslub hâline getirilen Türk çiçek tezyînâtı yapılmıştır. Tavan ve duvar nakışlarında
Osmanlı motifleri büyük bir başarıyla kullanılmıştır. Duvarlar alt pencerelere kadar mâvi çiniler,
pencere içleri de yeşil çiniler ile kaplanmıştır. Câ-
mideki yazılar, İsmâil Hakkı Altınbezer tarafından
yazıldı. Câminin zemini husûsî olarak dokutulmuş İsparta halıları ile döşenmiştir.
Ağa Câmiinde sanat değeri çok yüksek olan
bir havuz ve fıskiye ile bir şadırvan bulunmakta
idi. Câminin avlusunda bulunan mermer havuz ile
havuzun ortasında bulunan m erm er fıskiye,
Eyüb’deki Otluk Bayırı Tekkesinden getirilmiş­
tir. Tek parça mermerden olup, iki katlı kubbeler,
oymalı şebekeler ile süslenmiş olup, su üstünde
yüzen bir câmiyi andıran fıskiye, Türk taş oymacılık sanatının ince ve eşsiz güzellikteki eserlerindendir.
Câminin şadırvanı, Mîmâr Sinân’ın eseri olup,
Kasımpaşa’da harap bir hâle gelmiş olan Sinan
Paşa Câmiinden getirtilmiştir. .Mütâreke yıllarında da harap duruma düşen câmi yeniden tâmir
edilmiştir. Ağa Câmiinin bânisi Hüseyin Ağanın
kabri, mihrâb duvarının önündedir.
İstanbul’da Ağa Câmii adıyla bilinen başka
câmiler de vardır. Bunlardan biri Üsküdar Do-
ğancılar’da, Dönmedolap Sokağı ile Şâir Naili
Sokağı kavşağındadır. Bu câmi daha çok ilk yaptırana nisbetle İsmâil Ağa Câmii adıyla tanınmıştır.
Ağa Câmii adıyla bilinen bir diğer câmi de Sultanahmed semtinde İshak Paşa Mahallesinin Kapuağası, Mustafapaşa ve Oğul sokakları arasında
kalan ada üzerindedir. Halk arasında Kapuağası
Câmii olarak meşhûrdur. Bir de Beşirağa Câmii, Ağa Câmii olarak zikredilmiştir.