Tanınmış hadîs ve fıkıh (îsiArr hukuku; âlimi Künyesi, Ebû Bekir vi Meı vezî’dır. Doğum târihi bilinmemektedir 275 (m. 888> tânhmde vefât etti. Mer- vezı diye bilinir Bâhası Harzemli idi. Annesi Mervlidır. Ahmed bin Hanbel hazretlerinin en üstün talebelerinden idi. Hayatı boyunca hocasının yanından aynini a dı Dâima onun hizmetinde bulunurdu. Ahmed bin Hanbel (r.a.), Ahmed el- Mervezî yi çok severdi. Birgün, Ahmed bin Hanbel (r.a / bineğinde gidiyordu. Ona, nereye gidiyorsun diye sordular. Tûbâ ağacına dedi Gittiği yenn Bekir el-Merzevî olduğu görüldüğünde Tûbâ ağacından maksadının O olduğu anlaşıldı Ahmed bin Hanbel (r a.; Ona “Senin söylediğin her söz, benim sözüm gibidir” derdi. Ahmed Mervezî, Ahmed bin Hanbel hazretlerinden ılım, amel ve edep olarak çok ?evîer aldı Resûlullan efendimizin (s.a.v. sünnet-i seniyyesine bağlılığı çok fazla idi. O aynca, Muhammed bin Minhâl ed- Darir, Muhammed bin Abdullah bin Nûmeyr, Ubeydullah el-Kavârirî, Hârun bin Ma’rûf, Süreye bm Yûnus ve daha birçok âlimden ilim öğrenip, nvâyette bulunmuştur. Ondan da Muhammed bin Muhalled el-A t ta r, Muhammed bin îsâ bin Velîd ve başkaları rivâyetlerde bulunmuştur Âlimler Onun hakkında şöyle buyurdular: Ishâk bin Dâvud. “Allahü teâlânın emrettiği ve beğendiği şeylere büyük bir titizlikle riâyet ederdi.” Ebû Bekir bin Sadaka: “îslâmıyetı, bid’ at sâhiplerine (Ehl-i sünnet i’tıkâdında olmayanlara; karşı müdâfaa etmekte örnek, numûne bir zât idi.” Abdülvehhâb el-Verrâk, Ebû Alı bm Revvâs’a, falanca, çok vera’ sâhibi (şüphelilerden sakınır) demişti. Bunun üzerine Ebû Ali, “Fakat, Mervezî’nin vera’sı daha başkadır. O, vera’ bakımından çok yüksek derecededir” dedi. Ahmed el-Mervezî, birgün Ahmed bin Hanbel hazretlerinin yanma gitti. Ona nasıl sabahladımz? diye sordu. Ahmed bin Hanbel (r.a.): “Allahü teâlâ, farzlann yapılmasını; Resûlullah efendimiz (s.a.v.), sünnet-i seniyyesine uyulmasını; sağımızda ve solumuzda bulunup, amellerimizi yazan melekler, sâlih amel yapılmasını; nefis, arzu ve istekler peşinde koşmayı; şeytan, kötü söz ve işlerle uğraşmayı; can alıcı melek Azrâıl (a.s.) rûhu almayı; çoluk çocuk, yiyecek ve giyeceklerinin te’minini isterlerken, ben nasıl sabahlanın, sen düşün artık” buyurdu. Yine O, Ahmed bin Hanbel hazretlerine “Allahü teâlâmn indinde yüksek derecelere kavuşanlar, bu mertebeye nasıl ulaştılar?” diye sorunca, “Doğrulukla cevâbını verdi. Ahmed bin Hanbel hazretlerinin “İkindiden sonra uyumak, iyi değildir” buyurduğunu nakletti. Ahmed bin Hanbel, talebesi ile beraber bulunuyordu. Daha güneş doğmamıştı Talebelerine: “Cennetin günleri, işte şu gördüğünüz durumdadır” dedi. Ahmed bin Hanbel’e, “Allah için sevmek nasıl olur?”diyesorulunca, “Sevdiğini dünyâ menfaati için değil de, Allahü teâlâ* mn rızâsından başka hiçbir düşünce olmadan sevmektir” cevâbını verdi. Hocam bana şu ma’nâda bir şiir okudu. “Beni, Allah için sevmiyenin sevgisine güvenmem.” “Allahü teâlânın nzâsı için birbirini sevenlere, dünyâ ne kadar değersiz ve ehemmiyetsizdir. ” Ahmed el-Mervezî anlattı. Bir gece rü’ yâda şöyle gördüm. Kıyâmet kopmuş, melekler insanların etrafını kuşatmışlardı. Bu Sırada meleklerin şöyle dediğini duydum: aBugün, zâhidler (dünyâya, onun aldatıcı ve geçici lezzetlerine aldan- mayıp, ebedî ve sonsuz âhıret lezzetlerini ve nfmetlerini kazanmak için çalışanlar) kurtuldular.” Sonra Resûlullah efendimizi gördüm. “Ey Ahmed bin Hanbel! Gel, kendini,. Rabbine arzet” buyurdular. Ben de o sırada hocamın arkasında idim. Ahmed bin Hanbel hazretlerinin, Ahmed el-Mervezî’ye sevgisi o kadar çoktu ki, eşyâlarım bile onun yanına bırakırdı. Bir defâsında, üzerinde cübbesi yoktu. Nerede olduğunu soranlara, “Mervezfnin yanında” cevâbını verdi. Ahmed bin Hanbel anlattı: Yezîd bin Zerî’nin babası vefât etmişti. Kendisine babasından kırk kese kalmıştı. Herbir kesede, bin veya daha fazla dirhem vardı. Fakat o, bu keselerden hiçbirşey almadı. Çünkü o, belki bu dirhemler haram yollardan kazanılmıştır, o zaman haram yemiş olurum diye korkmuştu.” Buyurdular ki: “Birbiriyle söz yarışında bulunanlar, felâh bulmazlar. Avm zamanda, bid’ate düşmekten de kendilerini muhâfaza edemezler.” Mervezî hazretleri, büyük âlim îmâm-ı Mâlik’in altmış sene; bir gün oruç tutup, bir gün tutmıyarak devâm ettiğini, her gün sekizyüz rek’at namaz kıldığını, bildirmiştir. Ahmed el-Mervezî hazretleri vefât ettiği zaman. Ahmed bin Hanbel hazretlerinin ayak tarafına defnedildi. Cenâze namazım Hârun bin Abbâs el-Hâşimî kıldırdı.
AHMED BİN MUHAMMED EL- &3ERVEZÎ,
24
Nis