AHMED REŞİD REY

Osmanlı devri şâirlerinden, devlet adamı, yazar. 1870 senesi başında İstanbul’da doğdu. Babası Çankırı mutasarrıfı Ab- dulah Şefik Efendidir. Anne tarafından Mollacık- zâde âilesine mensuptur. İlk tahsilini Çankın’da yapan Ahmed Reşid, babasının vefâtı üzerine İstanbul’a gelerek Soğukçeşme Rüşdiyesinden mezun oldu. Mekteb-i Mülkiye-i Şâhâneye devâm etti. Bu arada edebiyâta ilgi duyan Ahmed Reşid, hocası Recâizâde Mahmûd Ekrem’in tesirinde şiirler yazdı. İlk şiirleri Gülşen Dergisi’nde yayınlandı. 1888’de Mülkiyeyi bitiren Ahmed Reşid bir sene kadar burada öğretmenlik yaptı. Ahmed Reşid, 1890’da Mâbeyn katipliği daha sonra sırasıyla Kudüs mutasarrıflığı, Manastır, Ankara, Halep ve Aydın vâliliklerinde bulundu. 1912’de Kâmil Paşa kabinesinde Dâhiliye Nâzın oldu. Bâbıâlî Baskını ile kısa bir süre sonra kabine düşünce, âilesiyle önce Mısır’a, oradan Paris’e gitti. Mahmûd Şevket Paşanın öldürülmesi olayında suçlu bulunarak gıyâbında idâma mahkum edildi. Birinci Dünyâ Harbi sırasında Cenevre’de bulunan Ahmed Reşid, 1919’da İstanbul’a döndü. Tevfik ve Dâmat Ferit Paşaların Icurduğu hükümetlerde Dâhiliye Nâzırlığı yaptı,(Delege olarak Paris’e gitti. Sevr Antlaşmasını jpızâlamayarak bakanlıktan istifâ etti ve siyâsî hayattan çekildi. Çeşitli dergi ve gazetelerde yazı yazan Ahmed Reşid Rey, 14 Ağustos 1955’te İstanbul’da öldü. Ahmed Reşid önceleri Recâizâde Ekrem ve Abdülhak Hamid tarzında şiirler yazmıştır. Servet- i Fünûn ve Mekteb’te yazmaya başlayınca asıl kendi şahsiyetini bulmuştur. Parlak hayalleri olmakla birlikte, şiirlerinde duygudan çok mantık hâkimdir. Sanat ve anlayış bakımından realizme yaklaşmak istemişse de romantizmden tam mânâsıyla ayrılamamıştır. Şiirlerini bir kitap hâlinde toplamamış olan Ahmed Reşid’in diğer eserleri şunlardır: 1) Nazariyat-ı Edebiye (1912), 2) Racine Külliyâtı (1934-1935), Şiirlerinden sâdeleştirilmiş bir örnek: Vâlideme
Hani sen … saçlarımı okşayarak, Her gece yüreğinin sıcaklığında beni Yatırırdın, ısıtırdın … hani sen! Şefkatli bakışına gülümseyen Oğlunun uyuyan gözünü Öpücüklerle kapatırdın, ancak
Hani sen … sağlığını rahatını Yavrunun mâsûm neşesi için Zevk alırdın fedâ etmekten Görmesen oğlunu bir gün meselâ Değişir, heyacanlanırdın o gün O gün örterdi üzüntü, saflığını.