Ahmet I

Ahmet I
Türk padişahı (Manisa 1590-jstanbıiM 617). Mehmet III ile Handan Sultan’ın oğlu olan Ahmefr, 22 Ocakl 603’te tahta çıktığında, alışılagelmiş biçimde kardeşini öldürt- meyip, hanedanın en yaşlı erkeğinin tahta geçmesini kurallaştırdı. Büyükbabası ve babasının padişahlıkları sırasında siyasete fazlasıyla karışan büyükannesi Safiye Sultan’ı İstanbul’dan uzaklaştırdı. Safevilerle sürmekte olan savaşı yönetmesi için Sinan Paşa’yı doğu cephesine gönderip, Sadrazam Yavuz Ali Paşa’nın şehit olması üstüne Lala Mehmet Paşa’yı sadrazamlığa atadı. Celali ayaklanmalarını bastırarak doğuya ilerleyen Sinan Pa- şa’nın ordusu Van’da kışladığı sırada, Şah Abbas l’in ordularının baskınına uğrayınca, Sinan Paşa Erzurum’a kaçtı ve bir süre sonra ordu dağıldı. Batı cephesindeyse, Lala Mehmet Paşa, Vaç (Wait- zen) kalesini alıp, Estergon ve Peşte kuşatmalarını kaldırarak başkente döndü (Osmanlıların çok önem verdikleri Estergon kalesi, ikinci bir seferle 1605’te ele geçirildi). Avusturya cephesindeki barış, Lala Mehmet Pa- şa’dan sonra sadrazam olan Kuyucu Murat Paşa tarafından gerçekleştirildi (Zitvatorok Antlaşması, 1606). Bu antlaşma daha sonra Viyana’da değiştirildi ve yirmi yıl süreyle uzatıldı (1616). Ahmet I döneminin en önemli iç olayı Celali ayaklanmalarının bastırılmasıdır. Sadrazam Murat Paşa ve Kanije kahramanı Tiryaki Haşan Paşa’nın bunda büyük payları vardır. Sadrazamın yenilgiye uğrattığı Celaliler- den Canbulatoğlu Ali Paşa, Ahmet l’e sığınmış, padişah tarafından bağışlanmış, ama daha sonra Belgrad’da öldürülmüştür; yine Celali paşalarından Kalenderoğ- lu’ysa, İran’a kaçmış, bunun üstüne açilan İran seferini yöneten Nasuh Paşa, İranlılarla, Osmanlılara yılda 200 yük ipek vermek kaydıyla bir barış antlaşması imzalamıştır (ancak İranlılar bu koşulu yerine getirmediklerinden, yeniden savaş açılmıştır). Ahmet I, donanmayı güçlendirmek için kendi parasıyla 10 kadırga yaptırmış, Kaptanıderya Halil Paşa bu donanmayla, Akdeniz’deki güvenliği sağlamak için Malta ve Floransa korsanları karşısında başarılı deniz savaşları vermiştir. Mimar Mehmet Ağa’ya İstanbul’daki ünlü Sultanahmet camisini ve külliyesini yaptıran Ahmet I, Ahmet Han ve Bahti takma adlarıyla şiirler yazmıştır. Divan’ı vardır.