akasya

akasya
Baklagiller ailesinden akasya {Acacia) cinsinden bitkilerin ortak adı. Çok sayıda bilinen ve yararlı bitki içeren cinsin üyeleri, Avustralya’da dilimize de giren “sarkık ağaç”, Doğu Afrika’da yanlış olarak “alıç”, Avrupa ile Kuzey Amerika’da bazen çiçekçiler tarafından “mimoza” diye adlandırılır. Kışların uzun, kısa ve yağışlı olduğu iklim bölgelerinde çoğunlukla, dikenli maki ve savana diye adlandırılan çalı biçiminde bitki örtüsü egemendir. Akasya ağaçları, bu tür iklim bölgelerindeki bitkilerin çoğunluğunu oluştururlar. Şemsiyeyi andıran biçimleriyle nitelendirilirler. Yaprakları yassı ya da kavisli bir taç oluşturur. Genellikle sarı ya da beyaz renkli çiçekler, küresel başlı ya da silindir biçiminde başaklar halinde çıkar. Akasya türlerinin çoğu dikenlidir. Orta Amerika’ya özgü boğaboy- nuzlu akasyada (Acacia cornígera), büyük dikenlerini oyup yiyen, sonra da bu dikenlerin içine yerleşen karıncalar yaşar. Akasyalar uzun kuraklıklara dayanabilirler ve dikenleri nedeniyle yoğun biçimde hayvancılık yapılan alanlarda yaşayabilirler. Akasyalar tropikal ve astropikal bölgelerdeki bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. Ayrıca bazı akasya türlerinin yaprakları yem olarak çiftlik hayvanlarına verilir. Avustralya ile Afrika’nın bazı kesimlerinde, bazı akasya türlerinin tohumlarını da insanlar yer. AvustralyalIlar, akasya odunundan demiryolu traversi, tekerlekler, kulp yapımında ve mobilyacılıkta yararlanırlar. Bazı türlerin tohum zarfları çamaşır tozu ve şampuan olarak kullanılan bir madde içerir; ¡bazı Afrika kökenli akasya türlerinden elde edilir. Deri sanayinde boyayıcı olarak kullanılan birçok akasya türünün kabuğuna, “siyah akasya” adı verilir. Çeşitli akasya türlerinin gövdesinden çıkarılan kahverenkli ya da zeytin yeşili renkli madde de, etkili bir boyayıcıdır.