akbaba

akbaba
Özellikle leşle beslenen büyük avcı kuşların ortak adı. Akbabalar iki öbeğe ayrılırlar: Yeni Dünya akbabaları (Cathartidae ailesi) ve Eski Dünya akbabaları (gündüz- yırtıcılarıgiller [Aceipitridae] ailesinin Aegypiinae alt ailesi). Her iki öbek de, atmacalar ve kartallarla birlikte kartallar (Falconiformes) takımında yer alır. Eski Dünya akbabaları aslında atmacalara çok yakındır. Yeni Dünya akbabalarının evrimsel kökenleriyse çok daha eskidir ve genetik açıdan leyleklerle ilişkilidir. Türkiye’de yaşayan kuzu akbabası (Gypaetus barbatus) türü dışında, bütün »akbabaların başları ve boyunları, altlardaki çok seyrek tüylerin dışında çıplaktır. Her iki öbeğin de, yürümekten çok kavramaya uyarlanmış zayıf ayakları vardır. Yeni Dünya akbabalarının gagaları nispeten zayıf, Eski Dünya akbabalarının gagalarıysa genellikle çok daha güçlüdür. Yeni Dünya akbabaları içinde en yaygın türlerin baş- lıcaları şunlardır: Amerika kıtasında yaygın biçimde rastlanan hindi akbaba {Cathartes aura) ve urubu da denilen kara akbaba (Coragypus atratus), tropikal orman bölgelerinde yaşayan kral akbaba (Sarcoramphus papa),G ü n e y Amerika’da yaşayan iki Cathartes türü. Hin
Hindi di akbabaların çok keskin koku alma duyuları vardır; oysa urubular (kara akbabalar) leşleri bulmada daha çok görme duyularını kullanırlar. Tepeli akbabalardün- yadaki uçan kuşların en büyüklerindendirler. Eski Dünya akbabaları Avrupa’nın ılıman bölgelerinde, Afrika’nın her yerinde ve Asya’nın kurak yerlerinde yaşarlar. Bu akbabalara daha çok dağlık ya da açık alanlarda rastlanır; bol yağış alan yerlerde ve ormanlarda yaygın değillerdir. Özellikle yağ palmiyesi meyvesiyle beslenen palmiye akbabası (Gyphohierax angelensis) dışında, akbabaların tümü leşle beslenir. Gerçek leş akbabasıysa (Neophron percrıopterus), Eski Dünya’njn en yaygın akbaba türüdür; leş, yumurta ya da böcek yer ve sık sik yerleşme birimlerindeki çöplüklerde eşinir; Türkiye’de de yaşar. Türkiye’de yaşayan öteki akbaba türleri, kuzu akbabası ve kızıl akbabadır (Gyps fulvus