Alnar

ALNAR (Haşan Ferit), türk besteci ve orkestra yöneticisi (İstanbul 1906 – Ankaîa 1978). Daha on iki yaşında kanun çalmakta olağanüstü başarı gösterdi. Bir yandan armoni, kontrapunto ve füg dersleri alırken, bir yandan da Darüttalimi musiki topluluğu’nda kanun çaldı.

ilk bestesini (bir operet) on altı yaşında yaptı. Türk makamlarında, ama batı müziği etkisinde bestelediği On saz semai-s/’ni yayımladı (1926). Mimarlık öğrenimini yarıda bırakarak Viyana’ya gitti. Viyana konservatuvarı’nda Joseph Marx’ tan besteleme, Devlet müzik ve görsel sanatlar akademisi’nde Oswald Kabasta’ dan orkestra yönetimi dersleri aldı (1927-1932). Yurda dönünce İstanbul Belediye konservatuvarı’nda müzik tarihi öğretmenliğine ve Şehir tiyatroları’nda orkestra yöneticiliğine getirildi. 1936’da, Cumhurbaşkanlığı Filarmoni (bugünkü Senfoni) orkestrası şef yardımcılığına ve daha sonra Ankara Devlet konservatuvarı besteleme öğretmenliğine atandı. Ernst Praetorius’un ölümü üzerine (1946) Cumhurbaşkanlığı Filarmoni orkestrası şefi oldu. 1952-1955 arasında Viyana’da çeşitli orkestraları yönetti. 1955’te yurda dönerek bir süre Devlet opera ve balesi genel müdürlüğü yaptı. Sonra yeniden Viyana’ da orkestra yöneticisi olarak çalıştı. 1964’ten ölümüne değin Ankara’da yaşadı; Opera ve Cumhurbaşkanlığı Senfoni orkestralarını yönetti.

U. Cemal Erkin, N. Kâzım Akses, C. Reşit Rey ve A. Adnan Saygun ile birlikte Türk beşleri diye anılan grup içinde Al-nar, müzik öğreniminin ilk dönemi, klasik türk müziği çevrelerinde geçen tek bestecidir. Gerek ezgi, gerekse ritim öğeleri bakımından klasik türk müziğinden büyük ölçüde yararlanmış olması da buna tanıklık eder. Akorları, seslerinden bazılarını yarım-ton pestleştirerek ya da tizleştirerek türk makamlarının içine ustalıkla yerleştirerek, “modal çokseslilik” diye nitelenen bir teknikle yazdı. Armonize ettiği türküler sayılmazsa, hemen hemen yalnızca, batı müziğinin geleneksel formlarında ürün verdi. Yapıtlarında yalın bir orkestralama egemendir, ilk dönem yapıtlarıyla son dönem yapıtları arasında en az fark olan bestecimiz Alnar’dır.

Yapıtları: Trio Fantezi (piyano, keman ve viyolonsel için, 1929), Süit (piyano ve keman için, 1930), Türk süiti (büyük orkestra için, 1932); oyun havaları (Köçek havası, Zeybek havası, Laz havası. Çiftetelli, Sirto [piyano için]; 1932), Yalova türküsü (1932), Yaylı dörtlüsü (1933), Pre-lüd ve iki dans (1935), sekiz piyano parçası (1. Şu yamaçta, 2. Uyuşuk dans, 3. Deniz kıyısında gün doğuşu, 4. Sisli sabah, 5. Biraz da yürükçe, 6. Emprovizas-yon, 7. Perdeden sızan ay ışığı, 8. Oyun havası; 1935), İstanbul süiti (1938), Viyolonsel konçertosu (1943), Goethe’nin Fa-
usf’u için müzik (koro ve orkestra için, 1944), Üç türkü (soprano ve orkestra için,

1948), Namık Kemal filmi için müzik,

1949), Kanun konçertosu (1951; 1958’de kimi değişiklikler yaptı), Preiüd ve füg (piyano için, 1961).

Rate this post
Rate this post

Cevapla

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar işaretlenmelidir *

*