Amin Dada, İdi

Amin Dada, İdi
Ugandalı devlet adamı (Koboko, Arua yakını 1925).
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra İngilizlerin “Kings Afri-
can Rifles” alayında görev alan İdi Amin Dada, albaylı­
ğa ve ordu komutanlığına atanıp (1964), general Mobu-
tu’ya karşı ayaklananlar (Lumumba taraftarları) için,
Kongo-Kinşasa’da askerî kamplar kurdu. Silahlı Kuvvet­
ler yüksek komutanlığı (1966-1967) yapıp, Buğunda
Kralı Mutesa ll’nin tahttan indirilmesinde rol oynadı.
Başbakan Obote yurt dışında olduğu sırada düzenledi­
ği darbeyle yönetimi ele alarak (25 Ocak 1971), bakan­
ları görevden uzaklaştırdı; ama cumhuriyet rejiminin
süreceğini ilan etti. Önce ılımlı, sonra Batı yanlısı bir si­
yaset benimseyip, bir süre sonra Libya etkisiyle İsrail’le
ilişkilerini keserek (Mart 1972), Arap ülkelerinin ve si­
yah Afrika’nın sempatisini kazandı. Uganda uyruğunda
bulunmayan yabancıların (özellikle İngilizler) ülke dışı­
na çıkarılmasına karar verince (1972) Amerika, Norveç
ve Kanada’nın iktisadi desteğinden yoksun kaldı
(1973), Türkiye’nin Kıbrıs Barış Harekâtı’nı destekledi
(1974). Çeşitli siyasal çıkışlarla dünya siyaset çevresinin
ilgisini üstünde toplayıp, 1975’te mareşal rütbesi aldı.
İsrail’e karşı takındığı tavır, İsrail’in Uganda’ya bir hava
baskını düzenlemesine yolaçtı.1978 Kasımı’nda Tan­
zanya birliklerinin ülkeye girip, başkenti ele geçirmeleri
üstüne (1979 Nisanı),yurt dışına kaçarak, Suudi Arabis­
tan’a yerleşti. 3 Ocak 1986’da, Uganda’nın kuzey kesi­
mindeki gerillaların başına geçmek amacıyla Zaire’ye
gittiyse de, Suudi Arabistan’a geri gönderildi.