AM M E H İZM E T İ; Alm. Öffentlicher Dienst
(m), Fr. Service public. İng. Public service. Bir
amme (kamu) idâresi tarafından doğrudan doğruya
veya diğer özel müesseselerce böyle bir idarenin
denetimi altında, ammenin genel ve ortak ihtiyaçlarını
sağlamak için yapılan hizmet ve faâliyetler.
Bu hizmetler, ya devlet kurumlan veya devletin
gözetimi altında özel müesseseler tarafından
yerine getirilir. Eğitim-öğretim, millî güvenlik
, savunma, haberleşme, ulaşım, sosyal güvenlik,
adâlet, sağlık hizmetleri gibi sayısız benzeri
hizmetler, devlet tarafından yapılan amme hizmetleri
arasındadır. Özel eğitim ve öğretim kurumlan,
özel hastâneler ve imtiyâz sûretiyle işletilen
işletmeler, özel kurumlarca yapılan amme
hizmetlerine misal gösterilebilir.
İmtiyâz: Devletin bir faâliyetin kamu hizmeti
olarak yürütülmesine karar vermekle beraber, bu
iş için gerekli sermayeyi yatırmak istemediği veya
te ’min edemediği veya devletin bu faaliyeti
teknik ve ticârî yönden iyi yönetemeyeceği endişesinden
dolayı faaliyetin yürütülmesinin bir sözleşme
ile özel kişilere bırakılması. Bir köprünün
özel müesseselerce yapılması ve gelirinin belli
müddet belirli müesseselere bırakılması gibi. Galata
köprüsü, tramvay ve ilk telgraf hattı yabancı
şirketlere imtiyaz verilmek suretiyle yaptırılmıştır.
Ammenin menfaatine olan yatırımlar için sermaye
bulmanın güçlük çekildiği gönümüzde imtiyaz
meselesi yine söz konusu olmaktadır.
Amme hizmeti idâre hukûku tarafından düzenlenmektedir.
Devamlılık esastır. Bu görüşden
hareketle memurlara grev hakkı tanınmamıştır.Herkes amme hizmetlerinden eşit şekilde faydalanma
hakkına sahiptir. Amme hizmetinin görülmesi
esnasında hakkı ihlal olanlar idare mahkemelerine
başvurabilirler.
Amme hizmetlerinin kurulması, işlemesi ve
kaldırılması kanunlarla düzenlenir.
AMME HİZMETİ
31
Eki