Andrade (Jose) Oswald

Andrade, (Jose) Oswald de (Sousa) (d.
11 Ocak 1890, Sâo Paulo – ö. 22 Ekim 1954,
Sâo Paulo, Brezilya), devrimci şair, oyun
yazan ve romancı. Brezilya sanatında ortaya
çıkan Modernist (bak. modernismo)
akımın öncülerindendir.
Soylu ve zengin bir aileden gelen Andrade,
gençliğinde Avrupa’yı baştan başa dolaşarak
Paris ve İtalya’daki öncü edebiyat
akımlanyla tanıştı. Sâo Paulo’ya döndükten
sonra 1919’da Hukuk Fakültesi’nden mezun
oldu. 1922’de Modernist akımı halka tanıtmak
amacıyla düzenlenen Modern Sanat
Haftası’nm (Semana de Arte Moderna)
örgütlenmesine kardeşi Mârio ile birlikte
yardımcı oldu.
Modernizmin özellikle ulusçu yönleri üzerine
eğildi. Pau-Brasil (1925; Brezilya Ağacı)
adlı bildirgesinde Brezilya sanatında
Portekiz etkisine karşı çıkılması ve yerli
halkın basit ve dolaysız anlatımına dönülmesi
çağırışında bulunurken, ülkenin kendi
özgün mirasına sahip çıkması gerektiğini de
vurguladı. Bundan sonra Antropofagia
(Yamyamlık) adı verilen edebiyat akımını
başlattı. Modernizmden kopan bu akım,
kısa ömürlü olmasına karşın folklora ve
yerli temelara ağırlık vermesi nedeniyle
etkili oldu.
Brezilya’da edebiyatta olduğu kadar toplumda
da reformlar yapılması gerektiğini
savunan Andrade, 1931’de katıldığı Komünist
Parti’den 1945’te düş kırıklığıyla ayrıldı.
Bundan sonra radikal siyasal görüşleri
ve çoğunlukla saldırganlığa varan açıksözlülüğü
nedeniyle tartışmalı bir kişilik olarak
kaldı.
Ölümünden sonra romanlan, özellikle de
Memörias Sentimentais de Joâo Miramar
(1924; Joâo Miramar’ın Duygusal Anılan)
taşıdığı ideolojik ya da tarihsel önemden
çok, özgün üsluplarıyla övgü toplamayı
sürdürdü.