A P S E ; Alm. Abszess, Fr. Abcès, İng. Abscess.
İrin yapıcı özellikteki mikropların vücûdun bir
dokusunda yerleşerek, orada, içinde cerahat dolu
bir boşluk yapması. Apse, iltihâbm bir çeşidi olup,
özelliği, dokunun eriyip içini cerâhatın doldurmasıdır.
Bâzan da bir yaralanma, bir damarın bağlanması
veya tıkanması sonucu ölü bir tabaka teşekkül
eder ve buraya mikroorganizmaların yerleşmesi
ile irin dolu bir boşluk meydana gelebilir.
Apseler iki türlüdür: Sıcak apse, soğuk apse.
Sıcak apse: Bu tip apsede ateş yükselir, ağrı,
zonklama olur. Bu tür apse her zaman bir veya
birkaç mikroptan dolayıdır, yâni sebep mikroormikroorganizmadır.
Sıcak apsenin dört ana belirtisi: Sıcaklık,
kırmızılık, ağrı ve şişkinliktir (Latince Calor,
Rubor, Dolor, Tumor). Apsenin çevresi sert, ortası
ise oynak ve yumuşaktır.
Soğuk apse: Verem hastalığında görülen bir apse
türüdür. Öyle ki el şişkinlik üzerine konulunca
sıcaklık alınamaz ve basmakla ağrı uyandırılamaz.
Daha doğrusu sıcak apsedeki kat’î iltihap
belirtileri yoktur. Fakat şişlik açılırsa, sıcak apsedeki
gibi bir apse muhteviyâtının olduğu görülür.
Soğuk apsenin iki özelliği vardır:
1. İçinde irin yapıcı mikroplar ve irinleşme
yoktur. Apse muhteviyâtım harâb olmuş doku materyali
meydana getirir.
2. Apsenin menşei ile görüldüğü yer arasında
her zaman doğrudan bir münâsebet yoktur. Meselâ
bel omurlarının soğuk apsesi (omurga veremi,
pott hastalığı) kasıkta bir apse ile kendini belli
edebilir.
Sıcak apselerin tedâvîsi, cerrâhî müdâhale iledir.
Bu tedâvî, apse yerinin açılması, irinin boşaltılması
ve antibiyotikli merhemler ile muâmele
ve ilâve olarak uygun antibiyotiklerin verilmesidir.
S
oğuk apselerde ise verem ilâçları kullanılır.
Bâzan (meselâ böbrek vereminde) olayın yayı
APSE
31
Eki