ATEŞ

ATEŞ; Alm. Feuer, Fr. Feu, İng. Fire. Yüksek sıcaklık
ve alev veren hızlı yanma olayı. Ateşin
meydana gelebilmesi için yanabilen bir maddenin
tutuşma sıcaklığında oksijen ile temas etmesi gerekir.
Yakıt ve oksijen devamlı mevcut ve temas
hâlinde ise sürekli yanma olur. Bir ateşin söndürülmesi,
yanmaya sebeb olan unsurlardan yakıt
ve oksijenin yok edilmesi, sıcaklığın düşürülmesi
ile mümkündür.
Herhangi bir maddenin yanabilirliği kimyâsal
bileşime ve fiziksel duruma bağlıdır. Eger oksijen
kaynağı hava ise, herhangi bir yanıcı gazın molekülleri
hava içine girer ve havadaki oksijen moleküllerine
temas eder. Tutuşma sıcaklığına erişince
de bu gaz yanar.
Bir yanıcı sıvı ilk önce buharlaştınlmalı ve tutuşma
sıcaklığındaki bu buhar oksijen ile karıştırılmalı
ki, yanma olabilsin. Katiların yanması için
ise sıvılaştırılmalı veya buharlaştınlmalı veya hiç
olmazsa geniş bir yanma yüzeyi meydana getirmek
için küçük tâneciklere ayrılmalıdır. Fakat katı,
gözenekli ise öğütme zarûrî değildir. Bütün katilar,
mümkün olan en küçük tâneciklere ayrılırsa,
oksijen ile temas eden toplam katı yüzeyi çok olacağından
şiddetli yanar.
Çok şiddetli ateşler, yanabilen tozların (zerreciklerin)
hava ile karışımından elde edilir. Meselâ
kömür ve metal tozlannm yanması gibi. Magnezyum
tozları gerekli oranda hava ile karıştırılıp
tutuşma sıcaklığına getirilirse^ göz kamaştırıcı
parlak bir alevle yanar.
Maddeler tutuşma sıcaklığının altında oksitlenir.
Fakat maddelerin yanabilmesi için tutuşma
sıcaklığına yükseltilmesi gerekir. Bu sıcaklığın
üzerinde oksidasyon ısısı yeteri kadar hızlı yayılmaz
ve yanmamış yakıtta oksidasyonun olduğu
bölgeye yakın alanı yanma sıcaklığına yükseltir.
Çok ince parçalara ayrılmış maddeler hâriç
olmak üzere, katiların yanma sıcaklığı sıvılarmkinden
daha yüksektir. Genellikle sıvılar kaynama
noktasının düşüklüğü nisbetinde parlayıcıdırlar.
Ateş, etrâfmdaki havayı ısıtır ve onun genişleyerek
yükselmesini sağlar. Bunun sonucu olarak
da uzaklardan buraya soğuk hava akımı başlar.Bu meydana gelen akım sebebiyle devamlı ve yeni
oksijen te ’min edilmektedir. Böylece ateşin
yanması sürekli olur. Hattâ ateş, büyük şehir veya
orman yangını hâlindeyse, bu hava akımı önemli
hızda rüzgâr bile meydana getirir