Aubrey, John

Aubrey, John (d. 12 Mart 1626, Easton
Piercy, Wiltshire – ö. Haziran 1697, Oxford,
İngiltere) yazar ve antikacı. Daha çok
çağdaşlarını anlattığı canlı, sıcak ve kimi
zaman iğneleyici kısa yaşamöyküleriyle tanınır.
Oxford’ta Trinity College’da öğre-
Aubrey, VVilliam Faithorne’un mürekkepli
kalem çizimi, 1666; Bodleian Kütüphanesi, Oxford
Bodleian Library, Oxford
nim gördükten sonra, Londra’da Middle
Temple’da (hukuk staj kurumu) staj yaptı.
Wiltshire’a bağh Avebury’de bulunan Tarihöncesinden
kalma taşlara dikkat çekerek
genç yaşında eski yapıtlara karşı ilgisini belli
etti. Edebiyata ve bilime karşı beslediği
merak, 1663’te ona bir Royal Society bursu
kazandırdı. Bu arada İngiltere’de ve öbür
Avrupa ülkelerinde yaptığı geziler sırasında
yaşadığı aşk serüvenleri ve çeşitli olaylar
yüzünden sık sık başı derde girdi, alacaklılarından
sürekli kaçtı. Bu belalardan ancak
1670’te, mülkünden elinde kalanları satarak
kurtulabildi. Ihmh ve yumuşak kişiliği,
aralannda mimar Sir Christopher Wren ve
filozof Thomas Hobbes’un da bulunduğu
birçok dost kazanmasında yardımcı oldu.
Aubrey 1667’de tarihçi ve antikacı Anthony
â Wood’la tanıştı, onun tasarladığı,
Oxfordlu yazar ve din adamlannı kapsayacak
Athenae Oxonienses adh büyük
yaşamöyküsü sözlüğü için malzeme toplamaya
başladı. Aynca antika toplamayı da
sürdürdü. Yaşadığa sırada basılan tek yapıtı,
hayaletlere ve garip olaylara ilişkin öyküleri
topladığı Miscellanies (1696; Derlemeler)
oldu. Antikalar konusunda topladığı belgelerin
bazısı, ölümünden soma The Natural
History and Antiquities of… Surrey ile (1719;
Suney’in Doğa Tarihi ve Antikalan), The
Natural Histojy o f Wiltshire (1847; Wiltshire’
m Doğa Tarihi) adh kitaplarda toplandı.
Yazdığı yaşamöyküleri ilk kez Lives o f
Eminent Men (1813; Seçkin İnsanlann Yaşanılan)
adıyla yayımlandı. Ama yaşamöyküsü
notlannm eksiksiz olarak yer aldığı
kitap Brief Lives (der. Andrew Clark, 1898,
2 cilt; Özet Yaşamlar) oldu. Gözlem ve
dedikodulara dayanan bu kitap, sözcüğün
gerçek anlamıyla bir yaşamöyküsü kitabı
olmamakla birlikte, resim kadar canh ve
açık seçik aynntılarla süslenmiş insan tanımlanyla,
sonraki kuşaklarca da beğenilmiştir.
Yapıt aynca okuyucuya Aubrey’in sevimli
kişiliğinden de bir izlenim verir.