Aubigne, Thedore-Agrippa

Aubigne, Thedore-Agrippa d’ (d. 8
Şubat 1552, Pons, Fransa – ö. 29 Nisan
1630, Cenevre), 16. yüzyıl sonlannın önemü
şairlerinden. Ünlü bir Huguenot önderi
ve polemikçisi olarak, yaşadığı dönemin
tarihini de yazmıştır. Paris, Orleans, Cenevre
ve Lyon’da okuduktan sonra Huguenot
kuvvetlerine katıldı ve Din Savaşlan boyunca
hem savaş alanında, hem de komuta
kurulunda görev yaptı. Henri de Navarre’m
seyisbaşı (ecuyer) oldu. Ama onun IV.
Henri adıyla Fransa tahtına geçtikten
(1589) sonra Protestanlıktan dönmesi üzerine,
Poitou’daki maükânesine çekildi. Marie
de Medicis’nin naipüği sırasında, inatçı
kişiliği yüzünden Huguenotlarla iüşkileri
koptu. 1620’de bütün haklan elinden alınınca
Cenevre’ye kaçtı ve ölümüne değin
orada kaldı. Son yıllannı oğlu Constant’m
(XIV. Louis’nin ikinci ve gizli kansı Madame
de Maintenon’un babası) topluma ters
düşen davranışlannm verdiği huzursuzlukla
geçirdi.
Aubigne’nin düzyazı yapıtlanndan La confession
catholique du sieur de Sancy (1660),
alayh bir dille Kardinal Duperron’a adanmıştır
ve mezhep değiştiren IV. Henri’yi
izleyen Protestanlann yaptığı inandıncı olmaktan
uzak açıklamalan konu alan bir
Aubigne, Bartholomeus Sarburgh’un
yağlıboya çalışmasından ayrıntı, 1622;
Basel Sanat Koleksiyonu; Basel, İsviçre
Öffentliche Kunstsammlung, Basel, İsviçre
taşlamadır. Les aventures du baron de
Faeneste (1617; Faeneste Baronunun Serüvenleri)
adh yapıtında Aubigne yaşam ve
görgü konusundaki görüşlerine daha geniş
yer vermiştir. Bu yapıtta Gascon Faeneste
dış görünümlere bağlılığı temsil eder. Doğruluk
ilkesini simgeleyen dürüst yardımcısı
Enay ise, onu ikiyüzlü düşüncelerden anndırmaya
çahşır. Aubigne’nin 16. yüzyılın
ikinci yansını ele alan Histoire üniverselle
adh yapıtı, IV. Henri’nin ölümünü (1610)
kapsayan bir de ek bölüm içerir. Aynca
olaylan 1622’ye değin getirmeyi amaçlayan
tamamlanmamış bir eki de bulunmaktadır.
Aubrey, John 548
Bu yapıtın ilginçliği Aubigne’nin olaylara
doğrudan tanık olmasından ve canlı anlatımından
ileri gelmektedir.
Aubigne’nin 1577’de yazmaya başladığı en
önemli şiiri, yedi kantodan oluşan Les
Tragiques (yay. 1616), Kıyamet Günü’nde
katledilmiş azizlerinin öcünü parlak bir
biçimde alacak olan Tann’mn adaletini
kutlar. Les Tragigues, yer yer Kitabı Mukaddes
dilinin lirikliğine ulaşan ve suçlamalarındaki
yoğun umutsuzluk nedeniyle soylu
bir hava taşıyan birçok bölüm içerir. Şiirsel
gücü yüksek olan bu bölümler, yapıtın
konusunu, mezhepçi önyargılarını, düzensiz
örgü ve anlatımını dengeler. Tasarlama
gücünün sınırsızlığı yapıta destansı bir güzellik
katmaktadır.
Barok edebiyat konusundaki çağdaş araştırmalar,
Aubigne’nin yayımlanmamış Le
Printemps’da (1570-73) topladığı gençlik
dönemi aşk şiirlerine de ilgi duyulmasını
sağlamıştır. 1874’e değin el yazması olarak
kalan bu yapıttaki şiirlerde, Petrarca’dan
alınma sıradan kişiler ve anlatım biçimi,
Aubigne’ye özgü yoğun tutku ve hayal
gücüyle birleşerek, trajik tınılarla dolu kişisel
bir üsluba dönüşmüştür.