VOLVERİN, dayanıklılığı, kurnazlığı, güçlii sindirim sistemi ve doymak bilıiıez iştahıyla ünlü bir hayvandır; Sansargillerin (Müstelidae familyası) üyeleri arasında yer alan bu etçil memeli Avrasya ve Kuzey Amerika’nın kuzey kesimlerinde yaşar. .   Volverinin {Gulo gulo) omuz yüksekliği 30 santimetreyi aşarken uzünluiğu 1 metre dola-yindadır. Gövdesi kalın, kâbank tüylü kuyriı-ğu gibi bacaklan da oldukça kısadır.’ Genel görünüşü bir ayıyı andınr. İri ...

VOLTAIRE (1694-1778), 18. yüzyılda, Fransız Devrimi’ni (1789-99) hazırlayan yıllarda yaşayan Fransız yazar ve düşünürlerin en büyüklerinden ölati Frariiçoiş^Marie Arouet’ nin takma adıdır: Uzun bir yaşam süren Yoltaire, insanın özgür olma ve istediği gibi düşünme, hakkına sahip olduğunu savunmaktan hiç yllmadi; İnsanlann yaşamlarını baskı altına aldığı için hükümetine karşı çıktı. İnanç özgürlüğüne i?in vermediğini düşündüğii için kiliseyi ûc cicşlirdi, içinde yaşadığı ...

 SSCB’nin güneybatısında, Hazar Denizi’nden 560 km uzakhkta, Volga Irmağı’nın yüksek batı kıyısında 65 km boyunca uzanan bir kenttir.   Volgograd tarımsal üretimin pazarlandığı bir ticaret merkezidir. Ne var ki, bölgedeki yetersiz yağış bol ürün almaya elverişli olmadığı için kent daha çok sanayi üretimiyle önem taşır. Sanayinin kullandığı hammaddeler Volga Irmağı ve ona bir kanalla bağlanmış olan Don Irmağı üzerinden taşınır. ...

 Avrupa’daki öbür ırmakların hepsinden uzun olan Volga Irmağı, Ural Dağlan’ndan doğar; SSGB ‘ toprâklarmdai 3.690 km boyunca akarak Hazar Denizi’ne dökülür. Astrahan, Volgograd, Kuybışev, Kazan ve Gorki, Volga Irmağı’nm kıyısında kurulmuş olan beş büyük kenttir.   1 milyon kilometrekareden daha geniş bir alanın suyunu akaçlayan Volga Irmağı üzerinde, dünyanın en büyük barajlar sistemi kuruludur. Bir dizi dev barajın ırmak boyunca ...

VOLEYBOL, günümüzde bütün ülkelei^de çok yaygın; olan ve hemen hemen her yaştan insanın insanların oynadığı bir takım oyunudur. Voleybol 1895’te ABD’nin Massachü-setts eyaletindeki. Holyoke kentinde^ Genç Erkekler Hıristiyan Birliği’nin (YMCA) beden eğitimi öğretmeni William G. Morgan tarafından geliştirildi.   Beden eğitimi yaptırdığı işadamlan için basketboldan daha az hareketli bir oyun bulmak isteyen Morgan, bu oyuna mintonette adını vermişti; daha sonra, ...

İL MERKEZİ: Ardahan. İLÇELER VE NÜFUSLARI (1990): Merkez ilçe (52.574), Çıldır (24.296), Damal (11.240), Göle (44.953), Hanak (18.393), Posof (18.661). BAŞLICA KENT VE NÜFUSU (1990):. Ardahan (16.761). BAŞLICA YÜKSELTİLER: Kısır Dağı (3.197 m), Keldağ (3.033 m).   İLGİ ÇEKİCİ YERLER: Karıncadüz’ü^orman içi .dinlenme yeri, Ardahan ve Şeytan kaleleri. siminde Keldağ’ın (3.033 metre) ve doğu kesiminde Akbaba Dağı’nm (3.026 metre) yer ...

Avrasya, Afrika ve Avustralya’ nın ılıman bölgelerinde ankuşlannın 25 kadar türü yaşar. Bunlar göz alıcı renklerle bezenmiş çok gösterişli ve zarif kuşlardır. Bayağı ankuşunun (Merops apiaster) erkeği ile dişisi birbirine çok benzer.     İkisinin de sırtı kızıl kahverengi, gerdanı san, karnı ise yeşilimsi mavi renktedir. Uzun ve hafifçe aşağı kıvnk olan gagalannın ucu sivridir. Kuyruklarının tam ortasında, öbür kuyruk ...

.Bal ve balmumu gibi değerli ürünler veren anlar binlerce yıldır insan eliyle özel kovanlarda yetiştirilir. Ama arıların bal ya da balmumu üretmekten çok daha önemli bir işlevi vardır ve yeryüzünde ancılığa verilen önem asıl bundan kaynaklanır.   Gerçekten de arılar olmasaydı birçok bitki döllenemeyeceği için yeryüzünden silinirdi. Bitkilerin üreyebilmesi, çiçek tozlarını taşıyan böceklerin varlığına bağlıdır. Tozlaşma denen bu süreçte en ...

Anların bütün böcekler gibi altı bacağı ve bütün zarkanatlılar {Hymenoptera) gibi iki çift zarsı kanadı vardır. Uzunluğu 1-3 cm arasında değişen gövdeleri baş, göğüs ve karın olmak üzere üç bölümden oluşur. Başlarında üç tane basit, iki tane bileşik göz (petekgöz), duyu organı olan ipliksi uzantılar (duyargalar) ve ağız bulunur. Bacakları ve kanatlan ortadaki göğüs bölümündedir. En arkadaki kann bölümü gövdenin ...

Öğrenciler, askerler, denizciler, sporcular, sanatçılar gibi toplumdaki çeşitli meslek gruplarından insanlar, kendi aralann-daki konuşmaların kapalı kalmasını istediklerinde yalnızca kendilerinin anlayabileceği sözcükler ve deyimler kullanırlar. Çoğunlukla, toplumda kullanılan ortak dildeki sözcüklerin anlamlannı değiştirerek türetilen bu tür sözcük ve deyimlerin oluşturduğu özel dile argo denir.   Argo aslında gizli bir anlaşma, konuşma aracı olarak kullanılan, bir toplumun genel dilinden ayn, ama ondan ...

ince ve düzgün yapraklar halinde kat kat ayrılabilen çok sert ve sağlam bir kayaçtır. İyi bir arduvaz ince taneli ve ağır olur. Rengi genellikle kurşuni, bazen de mor ya da yeşildir.   Arduvaz bir başkalaşım kayacıdır. Yeryüzünde daha önce oluşmuş bir kayacın, özellikle sıcaklık ve basınç gibi çevre koşullarının etkisiyle yapısal değişikliğe uğraması sonucunda oluşan yeni kayaçlara başkalaşım kayacı denir. ...

Bütün kuzey yanküreye yayılmış olah’iardıçlar yaprak dökmeyen,-hoş kökülu ağaç, iağa^ık ya da çahlardır. 60-70 kadar türü olan bu iğneyâpraklı ya da’ közalaİdı bitkiler servigiller {Cupressaceae) fâmilyası-mn Juniperus cinsini oluşturur. İğheyap’raklı-lann öbür büyük grubu olan çarhgiller {Pina-ceflg)-familyasimn üyeleri ile ardıçlar arasındaki en önemli fark meyvelerde (kozalaklar- da) ortaya çıkar. Ardıçlann kozalaklan üç puldan oluşan, 1 cm çapında küçük ve etli meyveler ...

 Doğu Anadolu Bölgesi’nde, Erzurum ilinin güneyindeki Bingöl Dağı’mnkuzey yamaçlarından doğar. Türkiye, İran ve SSCB topraklannda akarak Hazar Denizi’ne dökülür;’Türkiye toprakları içindeki uzunluğu-548, toplam uzunluğu ise’1.059 kilometredir   Başlarda’ güneydoğu-kuzeybatı yönünde akan Arâs Irmağı daha sonra geniş bir yay çizerek kuzeye yönelir. Pasin Çayı’yla birleş-‘ tikten sonra geniş tabanlı bir vadi içinde, yer yer menderesler çizerek doğuya doğru akar. Horasain ve ...

ARAPTAVŞANI Kuzey Afrika’dan ; Orta Asya ve Çin’e kadar uzanan bölgelerdeki çöllerde ve kurak düzlüklerde yaşayan,küçük kemiricilerin ortak adıdır. 25 kadar türü olan eıraptavşanlarmın aslında tavşanlarla hiçbir akrabalığı yoktur, Bu kocaman gözlü, kum renginde yumuşacık kürklü ye uzun kuyruklu hayvanlar büyük olasılıkla çok iyi sıçradıklan için tavşana benzetilmiştir. Gerçekten de ancak bir fare büyüklüğünde olan araptavşa-nı, son derece uzun olan ...

ARAP-İSRAİL SAVAŞLARI. 1948’den bu yana Arap ülkeleri ile İsrail arasında çıkan savaşlann en önemlileri bu adla anılır.   Birinci Arap-İsrail Savaşı (1948-49) Birleşmiş Milletler (BM) 1947’de, Filistin topraklannm İsrail Devleti ile Filistin Arap Devleti olarak ikiye bölünmesini öngören bir karar aldı. Ama Arap ülkeleri 1948’de kurulan İsrail Devleti’ni tanımadı. Mısır, Irak, Suriye, Ürdün, Lübnan ve Filistin’deki Arap-1ar İsrail’e savaş açtı. ...

anadili Arapça olan kavim ve uluslîînn ortaya koymuş olduklan edebiyat yapıtlannı kapsar. Arapça Arabistan Yanmadası’nda ilkçağlardan beri kullanılan bir dildir. İslam dininin ortaya çıkışından sonra yayılarak İspanya’dan Endonezya’ya kadar uzanan bir alanda 600 yıl boyunca kültür dili durumuna gelmiştir. İslam Öncesi Dönem’de Arap Edebiyatı Cahiliye Dönemi adı da verilen İslam Öncesi Dönem’de Arap edebiyatında şiirin özel bir yeri vardı. Devesinin ...

îslam dininin ortaya çıktığı 7. yüzyıl başlannda Arapça yalnız Arabistan Yanmadası’nm kuzey bölümünde konuşuluyordu. Hz. Muhammed’in 632’de ölmesinden sonra İslam diniyle birlikte Arapça da Eski-dünya’nm güney yanküredeki bölümünde yayıldı {bak. İslam). Günümüzde Arapça, Arap Yanmadası’ndaki Suudi Arabistan, Yemen Arap Cumhuriyeti, Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ve Kuveyt’in yanı sıra Ortadoğu’daki “Bereketli Hilal” ülkeleri (Suriye, Lübnan, Ürdün ve ...

Aşk ve özgürlük üzerine şiirleriyle ünlü Fransız şair ve romancı Aragon Paris’te doğdu. Tıp öğrenimi gördükten sonra I. Dünya Savaşı sırasında askere alındı. Askerlik arkadaşları arasında geleceğin ünlü edebiyatçılan AndrĞ Breton ve Paul Eluard da vardı. Bu arkadaşlanyla dostluğunu ve daha başka sanatçılan Anicet (Anicet ou le Panorama-, 1921) adlı romanında anlatmıştır.   Aragon arkadaşlanyla birlikte Dada adlı edebiyat topluluğuna ...

Yaser Arafat Filistin halkının 40 yılı aşkın bir süredir sürdürdüğü mücadelenin önderidir. Gerçek adı Ab-durrahman Abdürrauf el-Kudva olan Arafat, Filistin Kurtuluş Örgütü (bak. FİLİSTİN Kurtuluş ÖRGÜTÜ) içinde, “kurucu” anlamına gelen “Abu Ammar” adıyla anılır.   Arafat’ın çocukluğu doğduğu kent olan Kudüs ile Gazze’de geçti. 1948-49 yıllanndaki ilk Arap-İsrail Savaşı {bak. Arap-İSRAİl SAVAŞLARI) sırasında Filistinliler’in önderi Abdülka-dir el-Hüsseyni’nin genel sekreteri olarak ...

Köpekbalığı, hem okyanusta hem de tatlı sularda bulunabilirler. Tropik sularda, kuzey denizlerinde ve Akdeniz’de çoğunlukla derinlerde rastlanırlar. Özellikleri; İskeletleri kıkırdaktandır.Vücutlarının büyük kısmı zımpara gibi bir madde ile kaplıdır. Ağızları başın altında bulunur. Keskin birkaç sıra dişleri bulunur. En büyük türü olan Balina Köpekbalığı dışındaki hariç hemen hepsi etçildir. 350 den fazla çeşidi ile tüm dünya sularında kendine yaşam alanı bulabilmiştir. ...