Yazar Arşivi: kozlu

ARABİSTAN

ARABİSTAN Asya’da, Basra Körfezi ile Kızıldeniz arasında yer alır. Kuzeyinde Ürdün ve Irak’m bulunduğu çok büyük bir yanmadadır. Hemen hemen Hindistan kadar büyük olmasına karşılık büyük bir bölümü çöl olduğu için nüfusu çok azdır. Yarımadada akarsu yoktur; kuyular bile az ve birbirinden uzaktadır   Suudi Arabistan Krallığı Arabistan’ın büyük bir bölümünü kaplar. Güneyde Yemen Arap Cumhuriyeti ve Yemen Demokratik Halk ...

Devamını Oku »

APSE.

Bazı mikropların, özellikle bakterilerin yerleştiği vücut dokulannda oluşan irin (cerahat) dolu şişliklere apse denir. Bu bakteriler, apsenin oluştuğu bölgeye ya doğrudan doğruya derideki bir çatlaktan ve yaradan girerler ya da kan dolaşımıyla taşınarak, direnci azalmış olan bu bölgeye yerleşirler.   Böylece, vücutta kendilerine uygun bir yer bulur bulmaz çevredeki dokulardan beslenerek hızla çoğalırlar. Ama vücudun da bakterilere karşı bir savunma ...

Devamını Oku »

APPALAŞ DAĞLARI.

ABD’nin Atlas Okyanusu kıyılarındaki ovalan, iç bölgelerdeki düzlüklerden ayıran geniş dağ kuşağına Ap-palaş Dağlan denir.   Appalaş Dağlan, Alabama’nın orta kesimlerinden başlayarak, Kana-da’nın doğusundaki St. Lawrence Körfezi’neAdını sık sık doruklarını kaplayan bulut ve sisten alan Great Smoky Dağlan (Büyük Dumanlı Dağlar). kadar, kuzeydoğuya doğru 1.900 km boyunca uzanır. Bununla birlikte Appalaş Dağlan ya da Appalaşlar adı yaygın olarak Hudson ve ...

Devamını Oku »

ZİMBABVE

RESMİ ADI: Zimbabve Cumhuriyeti. YÖNETİM BİÇİMİ: Tek meclisli, çok partili cumhuriyet. YÜZÖLÇÜMIJ: 390.759 km^ ı. . ■ , …. NÜFUS (1992): 9.871.000. , BAŞKENT: Harare.   BAŞLICA KENTLER (1987): Harare (863.0.00), Bulavvayo (1982; 495.317), Chitungvviza (229.000), Gvveru (1982; 78.940), Mutare (1982; 75:358). Başbakan Robert Mugabe’ye karşı Zimbabve Afrika Halk Birliği’nin (ZAPU) yürüttüğü muhalefet 1987’de varılan uzlaşmayla kesildi. ZA-PU’nun iktidardaki Zimbabve ...

Devamını Oku »

ZAMBİA

RESMİ ADI: Zambia Cumhuriyeti. YÖNETİM BİÇİMİ: tel< meclisli, çol< partili cumhuriyet. YÜZÖLÇÜMÜ:.752,6,14km*. . NÜFUS (1992): 8.303’000. ‘. ^ – BAŞKENT: Lusaka.   BAŞLICA KENTLER (1990):. Lusaka (982.362), Ndola (376.311), Kitwe (338.207), Mufulira (152.944). Zambia’da 1970’lerih ortalarında başlamış olan ekonomik bunalım 1980’lerde daha da derinleşti. Bağımsızlık sonrasında kesintisiz olarak devlet başkanlığını elinde tutan Kenneth Kaunda 1989’da olumsuz gidişi durdurmak ve Uluslararası ...

Devamını Oku »

ZAİRE

RESMİ ADI; Zaire Cumhuriyeti. YÖIMETİIVI BİÇİIVIİ: Tel< meclisli cumhuriyet. > YÜZÖLÇÜMÜ: 2.345.095 km^. NÜFUS (1992): 41.151.000. BAŞKENT: Kinşasa.   BAŞLICA KENTLER (1991): Kinşasa (3.804.000), Lu-bumbashi (739.082), Mbuji-Mayi (613.027), Kisanga-ni (373.397), Kananga (371.862). ,, Uzun yıllar baskıcı bir yönetim sürdüren Mobu-tu Sese Seko ülkenin ağırlaşan ekonomik sorunlarını çözemediği gibi,’ muhalefetin demokratikleşme yönündeki çağrılarına da direnmişti. Ama Nisan 1990’da beklenmeyen bir açıklama ...

Devamını Oku »

YUNANİSTAN

RESMİ ADI: Helen Cumhuriyeti. YÖNETİM BİÇİMİ; Tek meclisli, çok partili cumhuriyet. YIJZÖLÇÜMIJ: 131.957 kml NÜFUS (1992): 10.288.000. BAŞKENT: Atina. BAŞLICA KENTLER (1991): Atina (748.110), Selanik (377.951), Pire (169:622), Patras (155.180), Peristerion (145.854). Andreas Papandreu önderliğindeki Panhelenik Sosyalist Hareket (PASOK) 1985’teki seçim zaferiyle ikinci dönem hükümette kaldı. Ama derinleşen ekonomik bunalım ve Ege Sorunu’na bağlı olarak ABD ile gerginleşen ilişkiler hükümetin ...

Devamını Oku »

YUGOSLAVYA ,

‘ RESMİ ADI: Yugoslavya Federal Cumhuriyeti. YÖNETİM BİÇİMİ: İki meclisli, çok partili federal cumhuriyet. YÜZÖLÇÜMÜ: 102.173 km^^. NÜFUS (1992): 10:394.000. BAŞKENT: Belgrad.   BAŞLICA KENTLER (1991): Belgrad (1.553.584), Novi Sad (264.533), Niş (247.898), Kragujevac (178.881), Leskovac (160.948).Ekonomik reformlarla birlikte eski siyasal sistemden kopma yoluna giren Yugoslavya’da demokrasiye ve piyasa ekonomisine geçiş çabaları yavaş ve eşitsiz bir süreç izledi. Bu durum ...

Devamını Oku »

YENİ ZELANDA

RESMİ ADI: Yeni Zelanda. : ‘ i , YÖNETİM BİÇİMİ: Ingiliz Uluslar Topluluğu üyesi, tek . meclisli meşruti monarşi. . ■ -.i YÜZÖLÇÜMÜ: 270.534 km=. NÜFÜS (1992): 3.481.000. ! V ‘ BAŞKENT:’Wellington. BAŞLICA KENTLER (1991): AuckIand (315.925), Christ-church (292.537); Manukau (225.928), North Sihore (151.330), Wellington (149.598). \ Başbakan Jim Bolger’ın kurduğu yeni Ulusal Parti hükümeti ekonomik sorunları çözmek üzere sert ...

Devamını Oku »

YEMEN CUMHURİYETİ

RESMİ ADI: Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti. YÖNETİM BİÇİMİ: Tek meclisli sosyalist cumhuriyet. YIJZÖLÇÜMÜ: 331.033 km^ u ı NÜFUS (1992): 69.052.000. BAŞKENT: Hanoi. BAŞLICA KENTLER (1992): Ho Şi Minh (4.075.700), Hanoi (2.095.000).   Ağır ekonomik sorunların üstesinden gelemeyen Vietnam hükümeti 1989’da Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) öherileri doğrultusunda sıkı bir tasarruf programı uygulamaya girişti. Ayrıca yabancı sermayenin ülkeye girişini kolaylaştıran yasal düzenlemeler çerçevesinde ...

Devamını Oku »

ZÜRAFA,

çok uzun boynu, oldukça kısa gövdesi, uzun bacakları ve geniş lekeli postuyla kolayca tanınan bir memeli türüdür   .Yeryüzünün bu en uzun boylu hayyaninm erkeklerinde, tepeden tirnağa kadar olan yükseklik 5,5 metreyi aşabilir. Dişilerin boyu belirgin biçimde daha kısadır. Ön ve arka bacakları^ arasında önemli bir uzunluk farkı yoktur! Ama gövdelerinin ön bölümü daha yüksek olduğundan sırtları sağnya doğru al-çalır. ...

Devamını Oku »

ZÜMRÜT,

Değerli taşlardan berilin, berrak yeşil renkli bir türüdür. Zümrüte bu rengi veren, eser miktarda içerdiği krom metalidir   Bu taşın kusursuz örnekleri çok pahalıdır; çünkü, başka mineral kınntılanyla karışmamış ya da hafif çatlakları olmayan zümrüt ender bulunur. Zümrüte dağlık bölgelerdeki ka-yaçlarda genellikle damarlar halinde ve başka minerallerle birlikte rastlanır. Eski zamanlarda zümrüt Yukarı Mısır’dan çıkanhrdı. Kleopatra’nın taktığı değerli taşla-nn bu ...

Devamını Oku »

ZURNA,

 günümüzde Türk halk müziğindej geçmişte ise mehter müziğinde ve klasik Türk müziğinde (18. yüzyıldan önce) kullanılan üflemeli bir çalgıdır.   Dünyanın pek çok ülkesinde zurnaya benzeyen çalgılara rastlanır. Bunların bazılari, kökeni aynı olan adlar taşır. Bu tipten çalgılar İran’da ■. “sûrnây”^ Çin’de “sona”, Hindistan’da “sanayi”, Fas ve Cezayir’de “gayta”, Libya ve Tunus’ta “zuk-ra”, Mısır’da “sibs’^ Arabistan Yarımadası’n-da “mizmâr” adını almıştır. ...

Devamını Oku »

ZULULAR,

 Güney Afrika Cumhuriyeti’nin doğusundaki Natal eyaletinde yaşayan bir Bantu halkıdır. Natal dışında komşu devletler Lesotho ve Svaziland’da da bulunan Zulu-lar’ın dili Nijer-Kongo dil ailesinin Bantu grubunda yer alan Zulu dilidir. Zulular’la Zosa-1ar ve Svaziland’ın yerli halkı olan Svaziler arasında soy, dil ve kültür, açısından çok sıkı bağlar vardır. Zulular, günümüzde Natal’in kuzeydoğu kesiminde kalan ve Zululand adı verilen tarihsel bölgede ...

Devamını Oku »

ZOOLOJİ

ZOOLOJİ ya da hayvanbilim, biyolojinin hayvanlan inceleyen dahdır ve bu alanda çalışan bilim adamlarına zoolog denir. Zoologlar hayvanların vücut yapısını, davranışlarını, gelişmelerini, üremelerini ve canlı cansız çevreyle olan ilişkilerini araştırırlar. Hayvanların bihmsel adlan için temel alınan dil Latince’dir;. Bu adlar ahşık olmayanlara çok uzun ve yazılıp okunması güç gelebilir. Ama dili ve ülkesi ne olursa olsun bütün zoologlar aynı adları ...

Devamını Oku »

ZONGULDAK

ZONGULDAK ilinin âdı geçince akla hemöW kömür gelir. Ülkemizdeki • tek ■ taşkömürü üretim alanı İZpnguldak ilinin şınırlan^^ i dif. Bulunuşundan günüıtıüze kadar. Özellikle sanayide kuljanılah değerli bir enerji kaynağı olması hedeniiyİe öriemiiıi koruyan taşkömürü, karaelmas olarak da adlandmhr.Bu nedenle bazı kaynaklarda Zonguldak’tan “karaelmas diyarı” adıyla söz edilir. Zonguldak yöresinde varlığı saptanan ve bir bölümünde üretim yapılan taşkömürü yataklarının yer ...

Devamını Oku »

ZOLA,

 Emile (1840-1902). Edebiyatta Doğalcılık Akımı’nın kurucusu sayılan Fransız yazar Ğmile Zola, yaşadığı dönemde sosyoloji ve psikoloji alanlannda geliştirilen bilimsel ilkeleri yapıtlanna uygulamıştır.   Babası İtalyan, annesi Fransız olan Zola Paris’te doğdu ve çocukluğunu Aix-en-Provence’ta geçirdi. Yedi yaşındayken baba-sımn ölmesi üzerine geçim sıkıntısına düşen annesi Paris’e dönünce, Zola onun yanına giderek öğrenimini tamamladı. Ama bakalorya sınavını başaramadığı için üniversiteye devam edemedi. ...

Devamını Oku »

ZİYA PAŞA (1825-1880).

Tanzimat edebiyatının kurucularındandır. İlk Jön Türkler arasında yer almış, meşrutiyetin ilanı için siyasal alanda mücadele etmiştir.   Ziya Paşa İstanbul’da doğdu. Babası küçük bir memurdu. İlk ve ortaöğrenimden sonra girdiği Sadaret Mektubi Kalemi’nde (Sadra^ zamlık’ta yazışmaları yöneten büro) bilgisini artırdı. Arapça ve Farsça öğrendi, edebiyata olan ilgisi yoğunlaştı. 1855’te Sadrazam Mustafa Reşid Paşa’nın dikkatini çekerek saray kâtipliğine getirildi. Bu görevde ...

Devamını Oku »

ZİYA GÖKALP (1876-1924),

Türkçülük düşüncesini sistemli bir ideoloji haline getiren sosyolog ve düşünürdür.   Diyarbakır’da doğan Ziya Gökalp’in asıl adı Mehmed Ziya’dır. Daha küçük yaşlarda okumaya İcarşı büyük ilgi duyan Ziya Gökalp Diyarbakır Askeri Rüştiyesi’ni bitirdi. Daha sonra aynı kentteki mülkiye idadisinde (lise) öğrenimini sürdürdü. Felsefe ile sosyal bilimlere ilgisi lise sıirâlarında başlamıştı. Bu sırada bir kolera salgını nedeniyle Diyarbakır’a gelen İttihat ve\Terakki ...

Devamını Oku »

ZİMBABVE,

Afrika’nın güneyinde bir kara ülkesidir. Eskiden Rodezya adlı bir İngiliz sömürgesi olan ülke, kuzeybatısındaki Zam-bezi Irmağı ile Zambia’dan, güneyindeki Limpopo Irmağı ile de Güney Afrika’dan ayrılır. Mozambik ve Botsvana; Zimbabve’ nin öbür komşulandır. Zimbabve büyük Orta Afrika yaylasının bir bölümünü oluşturur. Ülkenin Zambezi ve Limpopo vadileri dışındaki büyük bir bölümü deniz düzeyinden 600-1.200 metre yüksekliktedir. Zimbabve’nin en yüksek yeri, ülkenin ...

Devamını Oku »