YAKIT.

Evlerde, sanayide ya da taşımacılıkta kullanılacak ısı ya da enerjinin üretildiği maddelere yakıt denir. Yakıtlann çoğu oksi^ jenle birleşir ve, yanarken ısı açığa çıkarır. Kömür, odun, petrol, gaz, i turba ve hatta hayvan atıkları hep birer yakıt türüdür. Nükleer reaktörlerde kullanılanlar gibi bazı yakıtların oksijene; gereksinimleri yoktur {bak. Yanma).
Yakıt olarak kullanılan maddelerin çoğu üç kimyasal elementin, karbon, hidrojen ve oksijenin bir bileşimidir. Yakıtlar katı, sıvı ya da gaz hahnde olabihr.üstte: Bir Hint mutfağında yal<ıt olarak odun kullanılıyor. Üstte sağda: ÂBD’de petrol ve doğal gaz taşımak için yeraltına dev borular döşeniyor^ ^ ,
Sağda: Birçok Asya ülkesinde saman ve tezek yakıt olarak kullanılır. Altta: ABD’nin Massachusetts !Ü2;fe ;
eyaletinde güneş enerjisiyle ısıtılan bir ev.Katı yakıtlar kömür, odun ve turbayı içerir. Linyit (kahverengi kömür), taşkömürü (ma-denkömürü olarak da bilinir) ve antrasit gibi farklı kömür türleri vardır {bak. KÖMÜR). Taşkömürü hayasız bir ortamda yakıldığında, içindfeki gjaz Ve sıvılar uzaklaşır ve böylece hemen hemen katışıksız, karbondan'” oluşan kokkömürüneşdönüşür.
Odun hâlâ; önemli bir yakıt türüdür. Odun-kömüru haiyasiz;’bir ocak ya da fınnda kavrul-mıî|v'<)iaüitdıîr^”
Sıvı Yakıtiar. En önenıli sıvı yakıt petroldür  Hidrojen, karbon ve oKsijen-den oluşan petrol kolayca yanabilir. Yeraltından ^ çıkânlan ^ ham -petrol dâmıtılârak, benzin,yağı (kerozen olarak da bilinir), jet yakıtı ye dizel yakıtı (mazot,ya cja motorin olârak da bilinir) gibi yakıtlairş aynİır
Gaz Yakıtlalr. Doğal gaz çögu kez yeraltında petrolün yakınlarında bulunur. Havagazı, sıvılaştınimış petrol gazı; ve’ asetilen öbür gaz yakıtlardır. ‘
Öbür yakıtlar arasında, roket motorlarında kullanılan kimyasal yakıtlar; nükleer reaktörlerde kuUamlan uranyum.(&afc. NÜKLEER ENERJİ) ve bitkilerden elde edilen alkol sayılabilir. Dokuz birim benzine bir birini alkol katılarak elde edilen yakıt kanşımı otomobil motorla-nnda da kullanılabilmektedir.
Dünyada sınırlı bir miktarda bulunan kömür ve petrol gibi fosil yakıtlar yerine yeni enerji biçimlerinin bulunmasına gerek vardır. Bu nedenle bilim adamlan elektrik üretiminde güneş ısısından (güneş enerjisi), denizlerdeki gelgitten (gelgit enerjisi) ve rüzgâr enerjisinden (dev yel değirmenlerinden) yararla-nabilırıenin yollannı araştırmaktadırlar. ‘Hayvan, atıklanndan elde edilen^ metan gazı ve bitkilerden elde edilen alkol de yakıt olarak idlÜamlabilir. Ayrıca okyanuslarda (dalga enerjisi olarak), havada ve yeraltında (jeoter-i ^ nial enerji plarak)_W ısıyı geri kazanma-iiıfr,d^ydUarf’vardır hidıpjeni oksijenle birleştire-” rek kiiiriyiaşal enerjiyi doğrudan elektriğe çeviren aygıtlardır.
YAKufî en değerli taşlardan biridir. Elmas gibi , pirilt’ılar – saçmaz, ama:? üzerine alevin
kızıllığı, yurmuşçasıhâ Işıldar; bu yüzden, .1 zamanlar yakutiın (Ortasında kırmızı bir al yandığına inanılırdı; i..,./ ‘
Yakut bir korindon’,mineralidir ve sertlik bakımından ‘elmastan sonra gelir. Korindon mineral grub.ühdan bir başka^ değerli taş’ da safirdir. Yakut ile safir afasıridakiUek tfarİk renkleridir (frû/:. Safİr). ‘
Değişik renkte yakutlar vardır; .rengiV gÜT vercin kam rengi olarak tanımlanan yakutlar en değerli olanlarıdır;‘’Renkleri daha soİuk yakutlara daha sık rastlanır. Renkleri iyice ortaya çıksın diye, yakutlar geneııiKie iaiız fasetalı kesilir. Bazen yakutlar kubbe biçiminde de kesilir, böylece içlerinde yıldizi andıran ışık kuşaklan görünür; bunlara yıldız yakut denir.
En iyi yakut Birmanya’da çıkartılır, ama Tayland ve Sri Eanka’dan gelen bazı iyi yakutlar da vardır. Bazen kireçtaşı kayaçla-rında ya da çakılların arasında yakuta rast-lanır!.